Prawo spadkowe w praktyce

Jako uważny czytelnik bloga wiesz już, długi po spadkodawcy także się dziedziczy. Pamiętasz pewnie, iż – aby uniknąć  konieczności spłacania tych długów – należy spadek odrzucić albo jeśli spadkodawca pozostawił także majątek – przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza.

Ale nie wszyscy o tym wiedzą lub też pamiętają. Ponadto składając oświadczenie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza lub o odrzuceniu spadku trzeba zachować termin 6 miesięcy od daty dowiedzenia się o swoim powołaniu do spadku.

I później prawnicy często są świadkami niemałych dramatów, kiedy taki spadkobierca zgłosi się do kancelarii z pismem od firmy windykacyjnej czy komornika. I często już faktycznie nic się nie da zrobić. (oprócz powiedzenia, że przecież można było… a teraz to zostaje jedynie negocjowanie z wierzycielami…)

Niestety, nie bez przyczyny mówi się, iż nieznajomość prawa szkodzi.

Ale to dla spadkobiercy, który znalazł się w takim położeniu już niewielkie pocieszenie.

Każdy prawnik mający do czynienia z prawem spadkowym wie, jak różne bywają sytuacje.

Czasem ktoś naprawdę próbował zorientować się w sytuacji majątkowej spadkodawcy.  

I świadomie przyjmując spadek nie wiedząc, że były długi.

Pewnie sam słyszałeś nieraz przejmujące historie o tym, jak zwłaszcza starsi ludzie pozaciągali pożyczki, nikomu o tym nie mówiąc i co z tego wynikło potem dla spadkobierców.

Czyli mi w tym wpisie chodzi tu o sytuacje, w których spadkobierca składając oświadczenie działał pod wpływem błędu, a  gdyby nie ten „błąd”, to postąpiłby inaczej.

Prawo spadkowe daje jeszcze w takiej sytuacji  spadkobiercom pewną możliwość działania na drodze prawnej.

Chodzi tu o art. 1019 kodeksu cywilnego. I możliwość uchylenia się przez spadkobiercę od skutków prawnych złożonego oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Uchylenie od skutków prawnych oświadczenia musi  nastąpić przed sądem.

Nie licz jednak, że sąd przychyli się do Twojego wniosku, jeśli napiszesz tylko, że nie znałeś przepisów, albo że czas tak szybko leci i nie wiesz kiedy minęło te sześć miesięcy.

Uprzedzając dalsze prawdopodobne pytania:

1. Tak, wnosząc taką sprawę do sądu musisz liczyć się z koniecznością udowodnienia swoich twierdzeń.
2. Nikt nie wie, ile taka sprawa może potrwać w sądzie.
3. Nikt nie wie też, jak ta sprawa w konkretnym przypadku się zakończy.

Pomimo powyższego czasem wniesienie takiej sprawy to naprawdę dobry pomysł. Każda sytuacja jest jednak inna. Dlatego  warto poradzić się prawnika, jeśli nie zrobiłeś tego wcześniej.

Temat jest bardzo obszerny (samo pojęcie błędu, którym posługuje się przepis to temat na kilka wpisów). Będzie więc jeszcze o tym uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia spadkowego wielokrotnie mowa. Dziś tylko pierwszy z tych wpisów, aby wprowadzić Cię w temat.

Pewnie po lekturze bloga wiesz już, iż długi także podlegają dziedziczeniu.

Ale nie wszyscy o tym wiedzą. A problem jest nie tylko teoretyczny, ale bardzo życiowy.

Konsekwencje przyjęcia spadku wprost są realne i czasem bardzo dotkliwe.

Nie wierzysz? Myślisz, że to tylko prawnicze teorie?

No to dziś się przekonasz, że często niewiedza i brak podjęcia prostych raczej działań niesie ze sobą naprawdę poważne konsekwencje. Sytuacja jest na tyle doniosła, iż zajęły się nią popularne programy informacyjne.

Jeszcze nie jesteś przekonany  i myślisz, że ten termin 6 miesięcy nic nie znaczy i nie trzeba się wcale nim przejmować?

To zapoznaj dziś się z prawdziwą historią.

Widzisz już że te oświadczenia i terminy to nie tylko takie sobie prawnicze opowieści, ale wiążą się z nimi prawdziwe i dramatyczne historie konkretnych ludzi…

Takich dramatów naprawdę można dość łatwo uniknąć.

Jak pisałam, trwają prace nad zmianami prawa spadkowego. Tak, aby dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza stało się zasadą.

Jednak obecnie jest jak jest.

Wiele osób pyta czy brak takiego oświadczenia, w sytuacji, gdy okazało się, że jednak są znaczne długi to już zupełny koniec?

Otóż nie zawsze. Jest jeszcze pewne wyjście awaryjne.

Chodzi mianowicie o art. 1019 kodeksu cywilnego, który bywa ostatnią deską ratunku dla niezorientowanych w prawie.

A artykuł ten dotyczy możliwości – mówiąc po prawniczemu – uchylenia się od skutków prawnych złożonego (tudzież nie złożonego w ogóle) oświadczenia w kwestiach spadkowych.

Kwestia jest skomplikowana i dlatego będzie przedmiotem kolejnego wpisu.