Prawo spadkowe w praktyce
czyli wszystko co trzeba wiedzieć o dziedziczeniu i sukcesji
Jestem adwokatem. Od wielu lat prowadzę przed sądami sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku oraz o zachowek.
Uczę też jak w przemyślany i świadomy sposób przekazać majątek następcom.
Lubię takie sprawy – każda taka sprawa to inna historia – a ja wiem, że mogę pomóc konkretnym osobom. Możesz więc mi zaufać: myślę, iż będę w stanie pomóc także Tobie.
Każdego dnia udzielam porad prawnych – zarówno w siedzibie kancelarii we Wrocławiu, jak i online.
Potrzebujesz porady w zakresie prawa spadkowego?
Po prostu napisz do mnie wiadomość.
Dział spadku – cała prawda. Wszystko, o co chciałeś zapytać.
Sprawy o dział spadku – najczęściej dokonywane pomiędzy rodzeństwem – budzą niemal takie emocje jak podział majątku po rozwodzie. Bo też i te dwa rodzaje spraw są do siebie dość mocno podobne pod wieloma względami. Ale że to blog o prawie spadkowym, będzie w tym wpisie mowa o dziale spadku.
Dziś wpis w formie, jaka zazwyczaj cieszy się zainteresowaniem czyli pytania i odpowiedzi. Krótkie pytania i krótkie odpowiedzi. Zainteresował Cię szczególnie jeden z poruszanych wątków? Daj znać w komentarzach!
O co dokładnie chodzi w sprawie o dział spadku?
Czasami jest tak, iż po danej osobie dziedziczy tylko jeden spadkobierca. Wtedy nie ma problemu jeśli chodzi o dzielenie majątku. Ale często jest tak, iż tych spadkobierców jest wielu – i wtedy pojawia się potrzeba, aby spadkobiercy podzielili między siebie odziedziczony majątek. I właśnie podział odziedziczonego majątku między spadkobiercami to istota działu spadku.
Czy jest jakiś termin na przeprowadzenie sprawy o dział spadku?
Nie – przepisy nie przewidują takiego terminu – ale wierz mi – lepiej zrobić to wcześniej niż później. Może zapytasz dlaczego? Powodów jest kilka – choćby taki, iż po latach trudniej ustalić co wchodziło w skład spadku, jaką poszczególne składniki mają wartość – no i stan współwłasności – w szczególności nieruchomości najczęściej generuje sporo nieporozumień. Nie ma jednak terminu, w którym musicie wnieść taką sprawę do sądu.
Jaki sąd rozpatruje sprawy o dział spadku?
Sąd Rejonowy – zawsze w pierwszej instancji, niezależnie od wartości dzielonego majątku.
Jak napisać testament, aby nikt go nie podważył – 3 porady.
Jak napisać testament, aby nikt go nie podważył? A przynajmniej tak, aby to podważenie utrudnić. Czy można – jak to się mówi „obalić” testament? Można próbować, zawsze można próbować. I zdarza się, wcale nierzadko, iż ktoś próbuje to zrobić. Zawsze można zdecydować się na testament notarialny, to znacznie utrudni ewentualne podważenie testamentu.
Kwestia pierwsza i podstawowa – aby w ogóle to co napiszesz było testamentem:
Odręcznie w całości
Jeśli nie zdecydujesz się na testament notarialny – napisz cały testament odręcznie, nie nie wystarczy tylko odręcznie podpisać.
Konkretne rzeczy dla konkretnych osób? Można, ale…
chciałeś przekazać jedno mieszkanie dla jednego dziecka, drugie mieszkania dla drugiego dziecka, samochód dla brata i biżuteria po babci dla siostrzenicy. Można tak, ale… nie w testamencie odręcznym. Jesteś zdziwiony? Przekazanie konkretnej rzeczy dla konkretnej osoby to jest zapis windykacyjny
Podpis – wyraźny, odręczny i tylko Twój
podpis – wyraźny, odręczny – pod tekstem testamentu. Co prawda przepisy nie określają tego, gdzie ten podpis ma być, ale najlepiej bezpośrednio pod tekstem testamentu. Podpisy innych osób nie są potrzebne, co więcej” mogą wprowadzić niepotrzebne zamieszanie.
A jeśli chcesz zapytać: czy trzeba na początku testamentu posługiwać się formułką w stylu: „będąc w pełni władz umysłowych” albo „będąc całkowicie świadomy tego, co piszę” lub jakąś podobną formułką: odpowiedź jest prosta – może i brzmi to dobrze, ale zdecydowanie nie trzeba używać takich formułek.
To, że tak napiszesz i tak nie powstrzyma kogoś od podważania testamentu – jeśli ktoś będzie zdecydowany, aby testament podważać.
Czy ktoś może i tak próbować podważać testament? Nawet jeśli będzie spełniał wszystkie wymogi, podpis będzie idealny i tzw. „poczytalność” nie będzie budzić żadnych wątpliwości? Tak, jest to możliwe. Dlatego bezpieczniej zdecydować się na formę notarialną. Ale jeśli z jakiegoś względu nie będzie to możliwe, albo Ty zdecydujesz się na testament odręczny: zrób wszystko, co możliwe aby nie dawać powodu do podważenia testamentu.
Jeśli masz obawy, iż ktoś będzie podważał testament: może byłoby dobrym pomysłem, aby kwestie przyszłego dziedziczenia omówić z rodziną i wytłumaczyć rodzinie dlaczego chcesz podjąć taką decyzję co do swojego majątku?
I jeszcze na koniec:
jak już napisałeś testament, to zadbaj o to aby ktoś o tym wiedział! Pomyślałeś o tym? Możliwości jest kilka: mniej i bardziej pewnych.
Możesz np. zostawić napisany testament jednemu ze spadkobierców albo sąsiadowi. To lepsze niż nic.
A opcją lepszą niż zostawienie testamentu zaufanemu sąsiadowi jest… zarejestrowanie testamentu w notarialnym rejestrze testamentów.
Dobra wiadomość jest taka, iż zarejestrowanie nie wiąże się z dodatkowym kosztem.
Masz swoje przemyślenia w kwestii testamentów? Podziel się nimi w komentarzach.
Potrzebujesz mojej pomocy jeśli chodzi o testament? Napisz do mnie wiadomość!
Czy za długi odpowiadam tylko odziedziczonym majątkiem?
Pewnie już słyszałeś o tym, że obecnie zasadą jest przyjmowanie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, co znacznie ogranicza odpowiedzialność za długi. Ale… jest tu pewien „haczyk”. I chyba nie wszyscy wiedzą, jak to działa.
Ograniczona odpowiedzialność za – w końcu czyjeś długi: to brzmi dobrze, prawda? Ale: może zadałeś sobie pytanie:
Czy za odziedziczone długi odpowiadam tylko odziedziczonym majątkiem?
A może w ogóle nie pomyślałeś, aby zadać takie pytanie, bo to przecież oczywiste? Zaraz się przekonasz, że w przepisach mało co jest oczywiste.
Widzisz: to dwie różne kwestie:
1/ odpowiadać do wysokości odziedziczonego majątku
2/ odpowiadać (tylko) odziedziczonym majątkiem
To naprawdę nie to samo. I wiesz, o co chodzi w treści przepisu? Tak, teraz już pewnie jest to bardziej zrozumiałe: chodzi o tę pierwszą opcję. Odpowiedzialność za długi spadkodawcy do wysokości odziedziczonego majątku, ale nie tylko odziedziczonym majątkiem.
Wiedziałeś o tym? Czy może zostałeś zupełnie zaskoczony? Spokojnie, wiele osób o tym nie wiedziało.
Oczywiście, przyjmowanie spadku z dobrodziejstwem inwentarza może być w praktyce problematyczne.
Dlatego też wrócę do tego tematu w jednym z kolejnych wpisów.
Chociaż przyjmowanie spadku z dobrodziejstwem inwentarza jest ogólnie dobrym pomysłem i co do zasady jest bezpieczne, to jednak są sytuacje, kiedy lepiej jest rozważyć odrzucenie spadku.
Jeśli podejmiesz taką decyzję: pamiętaj, iż przepisy przewidują bardzo konkretny termin na dokonanie takiej czynności.
Jesteś w takiej sytuacji? Zastanawiałeś się nad ewentualnością odrzucenia spadku? Jak wspomniałam: w pewnych sytuacjach to jest dobre rozwiązanie.
Tylko widzisz: tu znowu jest „haczyk”. Jeśli masz swoje dzieci: nie wystarczy, że Ty odrzucisz spadek. W takiej sytuacji pojawi się też konieczność odrzucenia spadku przez dziecko.
Wiedziałeś na czym naprawdę polega to dziedziczenie z dobrodziejstwem inwentarza?
Masz pytania? Zostaw je w komentarzach.
Potrzebujesz mojej pomocy w sprawie spadkowej? Napisz do mnie wiadomość!
Upoważnienie do konta rodzica a dziedziczenie
Upoważnienie do konta w banku a dziedziczenie – jak myślisz: czy ta osoba z rodzeństwa, która ma upoważnienie do konta mamy czy taty dostanie pieniądze znajdujące się na tym koncie? W sensie czy pieniądze znajdujące się na koncie rodzica staną się automatycznie własnością osoby, która ma upoważnienie? Myślałeś może, że tak jest? No to nie, nic z tych rzeczy. Jest zupełnie inaczej.
Jeśli kiedyś chciałeś wiedzieć, czy upoważnienie do konta rodzica wiąże się z jakimiś „przywilejami” co do przyznania tych środków w sytuacji gdy rodzic umrze: odpowiedź brzmi: nie.
Upoważnienie do konta ma zupełnie inną funkcję. Nie jest tak, iż temu kto ma upoważnienie należą się „z automatu” pieniądze z rachunku bankowego.
Takie upoważnienie wygasa wraz ze śmiercią spadkodawcy.
W ogóle dziedziczenie pieniędzy budzi wątpliwości. Mogłoby się wydawać, że to dość prosta kwestia, ale wcale tak nie jest. Pieniądze w gotówce, pieniądze na kontach bankowych, rachunki wspólne, dyspozycja na wypadek śmierci… A to przecież nie wszystko.
Ale faktycznie taka sytuacja budzi pewne wątpliwości. Np. co w sytuacji gdy taki upoważniony brat czy siostra po prostu od razu po śmierci rodzica „weźmie” sobie te pieniądze? Czy da się coś jeszcze zrobić? Czy jak już pieniędzy na koncie nie będzie to „po herbacie”? Jak myślisz? No i co gdy pieniądze zostały pobrane z konta np. na kilka dni przed śmiercią rodzica?
Daj znać w komentarzach, a ja wkrótce wrócę z odpowiedzią.
A jeśli potrzebujesz mojej pomocy w sprawie spadkowej: napisz do mnie wiadomość!
Mity o prawie spadkowym #2
Mity o prawie spadkowym: wystarczy intercyza, aby małżonek po Tobie nie dziedziczył? Jak myślisz?
Myślałeś, że jak macie rozdzielność majątkową, to małżonek będzie także wyłączony od dziedziczenia? No to nie, tak to nie działa. Nie temu służy rozdzielność majątkowa. Jeśli słyszałeś kiedyś coś takiego, to jest to kolejny z mitów o prawie spadkowym.
Małżonek jest spadkobiercą ustawowym. Ustrój majątkowy nie ma znaczenia jeśli chodzi o dziedziczenie. Niezależnie od tego, jaki ustrój majątkowy macie w swoim małżeństwie: małżonek jest spadkobiercą ustawowym.
Wiedziałeś o tym, czy może ta informacja całkowicie burzy stan świadomości prawnej?
Dziedziczenie przez małżonka, jak była rozdzielność majątkowa?
Wiele razy miałam do czynienia z taką sytuacją: małżonkowie od dawna nie mieszkają razem, wiele lat temu zdecydowali się na rozdzielność majątkową, z jakiegoś powodu nigdy się nie rozwiedli, może nawet byli w nowych, nieformalnych związkach.
Słyszałeś kiedyś o takich sytuacjach? A może sam znasz kogoś takiego?
I tak, małżonkowie po podpisaniu intercyzy żyli sobie w przekonaniu, iż dopełnili wszelkich formalności i nie będzie już żadnych problemów. Ale czy aby na pewno? Wszystko było w sumie całkiem w porządku aż do śmierci jednego z małżonków. Bo jednak okazało się, iż to że rozdzielność załatwia wszelkie problemy i nic już nie trzeba robić to zwykły mit, a prawda jest zupełnie inna.
Małżonek jest spadkobierca ustawowym. Chcesz, aby było inaczej? Może być inaczej! Tylko trzeba podjąć dalsze działania, inne niż podpisanie umowy o rozdzielności majątkowej.
Wiesz już o czym mówię? Tak, o napisaniu przemyślanego testamentu. I o planowaniu spadkowym w ogóle. Testament to chyba najbardziej znane z narzędzi. Bo chyba każdy o tym słyszał, prawda? Tylko niestety: nie każdy taki testament napisał.
Tak, są jeszcze inne narzędzia, jakie przewiduje prawo spadkowe jak choćby zrzeczenie się dziedziczenia. Ale to temat na osobny wpis.
W tym wpisie mówię o tym, iż ustanowienie rozdzielności nie ma wpływu na porządek dziedziczenia ustawowego.
Oczywiście: testament zawsze można zmienić albo w ogóle odwołać.
Czy rozdzielność w ogóle nie ma znaczenia? Ma pewne znaczenie jeśli chodzi o to, co będzie wchodzić w skład spadku po małżonku. Ale dalej ten małżonek jest spadkobiercą ustawowym.
Sprawa rozdzielności i w ogóle ustrojów majątkowych jest dość złożona, piszę o tym na moim drugim blogu o prawie rodzinnym.
Prawo rodzinne i prawo spadkowe są ze sobą nierozerwalnie połączone. Warto wiedzieć, jak to działa w praktyce.
Wiedziałeś o tym, o czym opowiadam w tym wpisie? Masz swoje przemyślenia? Podziel się nimi w komentarzach.
A jeśli potrzebujesz mojej pomocy: napisz do mnie wiadomość!
Jestem adwokatem. Prowadzę kancelarię adwokacką we Wrocławiu. W swojej praktyce zajmuję się sprawami z zakresu prawa spadkowego. Doświadczeniem zdobytym w trakcie aplikacji adwokackiej oraz na salach sądowych dzielę się z Czytelnikami w ramach tego bloga.
Zobacz spis treści
SZUKAJ
Tematy główne
Ważne artykuły
Archiwum wpisów
Zajrzyj na mój drugi blog o prawie rodzinnym
