Prawo spadkowe w praktyce
czyli wszystko co trzeba wiedzieć o dziedziczeniu i sukcesji
Jestem adwokatem. Od wielu lat prowadzę przed sądami sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku oraz o zachowek.
Uczę też jak w przemyślany i świadomy sposób przekazać majątek następcom.
Lubię takie sprawy – każda taka sprawa to inna historia – a ja wiem, że mogę pomóc konkretnym osobom. Możesz więc mi zaufać: myślę, iż będę w stanie pomóc także Tobie.
Każdego dnia udzielam porad prawnych – zarówno w siedzibie kancelarii we Wrocławiu, jak i online.
Potrzebujesz porady w zakresie prawa spadkowego?
Po prostu napisz do mnie wiadomość.
Spadek to nie tylko aktywa czyli rzecz o dziedziczeniu długów
Jak pisałam wcześniej, spadek to nie tylko aktywa (czyli „coś, co ma wartość materialną i o co zazwyczaj kłócą się skonfliktowani spadkobiercy”) ale także długi…(których zazwyczaj nikt nie chce/nie może spłacać). Często spadkobiercy nawet mieszkając z bliską osobą nie wiedzą nic o kredytach i pożyczkach, jakie zaciągał bliski.
Powiem Tobie więcej – zdarza się wcale nierzadko, iż o fakcie tym spadkobiercy dowiadują się wiele miesięcy po śmierci bliskiej osoby (a czasem nawet znacznie później np. po roku czy dwóch). Spadkobiercy dowiadują się o długach, gdyż dostali pisma z banku/wezwania do zapłaty/korespondencję z kancelarii komorniczej.
I dopiero wtedy zaczynają szukać profesjonalnej pomocy prawnej. Ale często zapytany o to adwokat niewiele już może zrobić…
Jeśli bowiem spadkobierca nie zrobił w kwestiach spadkowych nic w ciągu sześciu miesięcy od dnia, kiedy dowiedział się o tzw. „tytule swojego powołania do spadku” czyli po prostu o fakcie bycia spadkobiercą – zgodnie z przepisami prawa spadkowego przyjmuje on spadek wprost – a więc „z długami”, jeśli takie spadkodawca pozostawił.
(uwaga: najczęściej owa data „dowiedzenia się o tytule swojego powołania” jest to po prostu data śmierci spadkodawcy – ale nie zawsze. Czasem może być np. data późniejsza. To jednak, iż o śmierci spadkodawcy dowiedział się później spadkobierca musi udowodnić w razie sprawy sądowej).
Na zweryfikowanie tego, jaki majątek i jakie długi pozostawił spadkodawca oraz podjęcie decyzji czy i w jakiej formie spadek przyjmują, spadkobiercy mają sześć miesięcy.
Niestety zdarza się, iż spadkodawca pozostawił tylko długi, nie pozostawiając majątku (albo też majątek ten rozdysponował za życia, np. przekazując go zupełnie obcym osobom, o czym spadkobiercy nie mogli wiedzieć).
Ważne jest dla spadkobierców, aby jak najszybciej ustalili w miarę swoich możliwości stan posiadania i zadłużenia zmarłego.
W opisanej sytuacji, tj. gdy spadkodawca pozostawił tylko długi, brak odpowiednich działań może okazać się bardzo kosztowny i nawet doświadczony adwokat nie zawsze będzie w stanie pomóc …
A na czym polegać mają te odpowiednie działania? Przede wszystkim na przemyśleniu tego czy jako spadkobierca spadek przyjmujesz, a jeśli tak to w jakiej formie: wprost czy też z dobrodziejstwem inwentarza, a następnie udaniu się do notariusza, bądź też sformułowaniu odpowiedniego pisma do sądu. Formy przyjęcia spadku i ich konsekwencje będą jeszcze przedmiotem wielu wpisów.
Co wchodzi w skład spadku czyli spadek to nie tylko mieszkanie i samochód
Mówiąc i myśląc o spadku zazwyczaj mamy na myśli aktywa, więc bardziej potocznie mówiąc coś, co przedstawia jakąś wartość majątkową, a już najczęściej konkretne rzeczy- mieszkanie po babci, samochód, rodową biżuterię, ewentualnie czekające w banku pieniądze .
Tymczasem w świetle przepisów spadek to znacznie, znacznie więcej…
Jak przyjmuje się w doktrynie spadek stanowi ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego o charakterze cywilnoprawnym.
Na przykład z zakresu prawa rzeczowego w skład spadku wchodzi prawo własności rzeczy ruchomych i nieruchomości, ale także użytkowanie wieczyste, ograniczone prawa rzeczowe, takie jak służebności gruntowe, hipoteka i zastaw, własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu w spółdzielni mieszkaniowej, co więcej także roszczenia windykacyjne i negatoryjne, czy też roszczenie o wykup z art. 231 k.c. Dziedziczeniu podlega także posiadanie, zarówno samoistne, jak i zależne.
To wszystko wchodzi w skład spadku – ale nie tylko .
W skład spadku wchodzą wierzytelności wynikające ze stosunków umownych, bezpodstawnego wzbogacenia, czynów niedozwolonych, w których to stosunkach uprawnionym wierzycielem był spadkodawca, czyli na przykład roszczenie o wykonanie umowy, zawarcie umowy w wykonaniu umowy przedwstępnej, prawo do odstąpienia od umowy, zwrotu korzyści z bezpodstawnego wzbogacenia, roszczenie o naprawienie szkody majątkowej z tytułu czynu niedozwolonego, prawo pierwokupu.
W skład spadku wchodzą też prawa i obowiązki związane ze stosunkiem pracy zmarłego pracownika – do spadku wchodzi więc wymagalne w chwili śmierci pracownika wynagrodzenie za pracę, ekwiwalent za niewykorzystany urlop, ponadto także prawo do jednorazowego odszkodowania pieniężnego z tytułu wypadku przy pracy należy do spadku po uprawnionym pracowniku, który zmarł wskutek tego wypadku.
Na spadkobierców przechodzą także prawa wynikające z papierów wartościowych – na przykład z weksla lub czeku. Dziedziczeniu podlegają autorskie prawa majątkowe określone w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także patent i prawo do uzyskania patentu czy też prawa ochronne na wzory użytkowe.
Oczywiście wszystko to jeszcze nie wyczerpuje pojęcia „spadek”
Ale to tym będę pisać dla Ciebie w kolejnych wpisach.
No i warto pamiętać, iż oprócz „aktywów” czyli właśnie np. nieruchomości czy pieniędzy pozostają jeszcze pasywa czyli długi .
Często okazuje się, iż spadkodawca miał pozaciągane pożyczki czy kredyty – i to zarówno od osób fizycznych, jak i od banków czy innych instytucji kredytowych. Te ostatnie zaś mają wiedzę w przedmiocie dochodzenia swoich roszczeń od spadkobierców…
Jestem adwokatem. Prowadzę kancelarię adwokacką we Wrocławiu. W swojej praktyce zajmuję się sprawami z zakresu prawa spadkowego. Doświadczeniem zdobytym w trakcie aplikacji adwokackiej oraz na salach sądowych dzielę się z Czytelnikami w ramach tego bloga.
Zobacz spis treści
SZUKAJ
Tematy główne
Ważne artykuły
Archiwum wpisów
Zajrzyj na mój drugi blog o prawie rodzinnym
