Prawo spadkowe w praktyce
czyli wszystko co trzeba wiedzieć o dziedziczeniu i sukcesji
Jestem adwokatem. Od wielu lat prowadzę przed sądami sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku oraz o zachowek.
Lubię takie sprawy – każda taka sprawa to inna historia – a ja wiem, że mogę pomóc konkretnym osobom.
Możesz więc mi zaufać: myślę, iż będę w stanie pomóc także Tobie.
Każdego dnia udzielam porad prawnych osobom takim jak Ty – zarówno w siedzibie kancelarii we Wrocławiu, jak i online.
Potrzebujesz porady w zakresie prawa spadkowego?
Po prostu napisz do mnie wiadomość.
Życie pisze różne scenariusze
Życie pisze różne scenariusze.
Niestety, nie na wszystko masz wpływ.
Ale – mimo wszystko są rzeczy, o których możesz świadomie decydować.
Tak. Wiem. Słyszałeś może i różne historie o trwających wiele lat sprawach sądowych, rodzinach, które po zakończeniu takich spraw nigdy już się nie pogodziły i nic nie było tak jak wcześniej, o dorosłych dzieciach, które po śmierci jednego z rodziców zakładały sprawy o dział spadku domagając się spłat, o rodzeństwie procesującym się całymi latami o zachowek, o “wyciąganiu” przed sądem wszystkich historii rodzinnych sprzed wielu, wielu lat…
Słyszałeś takie historie, ale wiesz, że przecież w Twojej rodzinie coś takiego na pewno nigdy by się nie zdarzyło.
Oczywiście – zakładam, że wszystko będzie dobrze.
Bo przecież nie jest tak, iż w każdym przypadku jest nieciekawie, a wszyscy od razu wnoszą pozwy do sądu.
Nie zamierzam nikogo straszyć, czy też przekonywać że ktoś z bliskiej rodziny mógłby postąpić wobec Ciebie nie w porządku.
Tylko że… jeszcze raz rzuć okiem na tytuł tego wpisu.
Testament najpierw, ustawa potem
Niedługo obiecane (dłuższe) wpisy dotyczące sukcesji.
Ale najpierw chciałam przypomnieć o pewnej dość istotnej kwestii.
Otóż – dziedziczenie na podstawie testamentu ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym.
To całkiem rozsądne, gdyż w innej sytuacji pisanie testamentów nie miałoby żadnego sensu.
W testamencie możesz wskazać jako spadkobiercę dowolną osobę – osobę fizyczną, jak i prawną.
Jak testamentu nie będzie – dziedziczenie następuje na podstawie zasad ustawowych.
(zgodnie z ustawą w pierwszej kolejności dziedziczy małżonek i dzieci)
O tym też już wspominałam (a ponieważ konsekwentnie namawiam, aby świadomie rozporządzać swoim majątkiem, to do tematu jeszcze wrócę)
Prawo spadkowe daje całkiem sporo różnych możliwości.
Możesz w testamencie zamieścić np. zapis windykacyjny (pamiętaj wtedy o właściwej formie testamentu), albo też – jeśli są ku temu podstawy – konkretne osoby wydziedziczyć.
Wiadomo – każda decyzja pociąga określone konsekwencje.
Jeśli cały swój majątek przeznaczysz np. jednemu ze swoich dzieci, to pozostałe mogą mieć roszczenie o zachowek (jakie problemy może to spowodować w praktyce, jeśli weźmiemy pod uwagę aspekt podatkowy – a mam tu na myśli podatek dochodowy – opiszę w osobnym artykule) A jeśli już o podatkach mowa – są w planie pewne zmiany także i w tym aspekcie (co akurat chyba nie jest niczym zadziwiającym, prawda?)
I jeszcze jedna istotna kwestia. Trudno by było policzyć, ile razy o tym już mówiłam : testament musi być ważnym testamentem. Czyli w pierwszej kolejności – jeśli napiszesz na komputerze swoją ostatnią wolę, a następnie to wydrukujesz i podpiszesz, to… tak: żaden testament to to nie jest.
Testament musi być napisany w całości pismem ręcznym. (no chyba że zdecydujesz się na testament notarialny – co jest całkiem dobrym pomysłem)
No właśnie – a jak ważnego testamentu brak, to dziedziczenie następuje według zasad ustawowych.
konsultacje online
Mieszkam i pracuję we Wrocławiu, ale…
jest bardzo możliwe, iż będę mogła Ci pomóc, nawet jak mieszkasz w zupełnie innej części kraju.
To naprawdę możliwe.
Dzięki dostępowi do Internetu mogę zaproponować pomoc w drodze mailowej, jak też konsultacje online.
To naprawdę proste i wygodne.
Napisz na mój adres mailowy. Znajdziesz go na podstronie kontakt.
Opisz swoją sytuację. Napisz, czy jest obecnie sprawa na etapie sądowym.
(to istotne: jeśli tak jest, to może akurat “lecieć” jakiś termin – np. na sporządzenie zażalenia)
Wspomnij też, że jesteś zainteresowany konsultacją online.
Postaram się dopasować formę kontaktu, aby odpowiadała Twoim potrzebom.
Najprawdopodobniej przed konsultacją poproszę Cię o przesłanie niezbędnych dokumentów, czy też podanie nr księgi wieczystej, abym mogła zapoznać się z tymi dokumentami przed rozmową.
To ważne, bo tylko wtedy gdy dokładnie ustalę stan faktyczny, porada będzie konkretne i precyzyjna)
Po konsultacji dostaniesz w drodze mailowej podsumowanie rozmowy wraz z podaniem podstawy prawnej.
(tak – jest możliwa płatność na rachunek bankowy kancelarii i mogę wystawić fakturę VAT)
Uwaga: w sytuacji, gdy sprawa jest w toku, taka forma pomocy może okazać się nieco bardziej złożona.
W takiej sytuacji prawdopodobnie będzie niezbędne, abym mogła zapoznać się z całą dokumentacją tej sprawy.
I jeszcze coś ważnego – wszelkie informacje przekazywane w związku z taką konsultacją pozostają do mojej wiadomości.
Tak – napiszę to jeszcze raz (i już więcej nie będę)
Piszę to dlatego, iż wciąż – jak widzę – jest potrzeba aby to napisać.
Ważne, gdy chcesz się spotkać osobiście:
Kancelaria ma siedzibę we Wrocławiu. 🙂
Jestem za młody, żeby…
Wiele osób tak myśli: jestem za młody, żeby myśleć o jakichś testamentach (a co dopiero pisać coś takiego)
W końcu przecież o “czymś takim” myśli się tak po 80. roku życia, prawda?
Jeśli tak myślisz, to ok – rozumiem.
Może w Twojej sytuacji po prostu nie miałoby to sensu, a może… zmienisz zdanie?
Sytuacje są bardzo różne.
Pamiętasz pewnie, iż osoby pozostające w związku partnerskim nie dziedziczą po sobie z mocy ustawy?
Czyli: jesteś z drugą osobą kilka czy kilkanaście lat, kupiliście wspólnie mieszkanie (może nawet na kredyt w obcej walucie), może nawet wspólnie prowadzicie firmę i … “w razie czego” ta druga osoba nie jest spadkobiercą ustawowym, a do dziedziczenia dochodzą rodzice, czy też rodzeństwo, z którym od lat nie mieliście kontaktu. Mało korzystna sytuacja dla tej drugiej osoby, prawda?
No dobrze pomyślisz, ale przecież ja żyję w małżeństwie, a nie w jakimś tam konkubinacie.
Tak, ale… małżonek jest spadkobiercą ustawowym, ale… w sytuacji gdy nie macie dzieci małżonek nie jest jedynym spadkobiercą ustawowym. Przeczytaj dokładnie art. 933 kodeksu cywilnego.
A może co prawda żyjesz w udanym małżeństwie, ale masz dzieci z innego związku?
(a w sytuacji gdy te dzieci są małoletnie, byłyby reprezentowane przez przedstawiciela ustawowego, a wić najpewniej drugiego rodzica)
Może akurat nie masz tak złożonej sytuacji życiowej. Masz po prostu żonę czy męża i jedno małoletnie dziecko. Nie myślałeś nigdy o testamencie, bo i po co?
Ale. (tak, zawsze jest jakieś ale)
W takiej sytuacji małżonek i dziecko będą spadkobiercami ustawowymi.
Tylko że jeśli małoletnie dziecko stanie się wskutek dziedziczenia współwłaścicielem nieruchomości to też mogą być pewne trudności. Może będzie taka sytuacja, iż małżonek będzie chciał (lub nawet musiał) sprzedać mieszkania, które było waszym wspólnym mieszkaniem, a teraz właśnie dziecko jest współwłaścicielem?
Może odpowiednio sformułowany testament nie dopuściłby do powstania problemu?
Wiesz, że jest taka możliwość, aby oboje małżonkowie napisali tzw. testamenty wzajemne?
(czyli po prostu każdy powołuje do dziedziczenia drugiego małżonka)
Widzisz? W każdej sytuacji może powstać problem.
Może też i żadnego problemu nie być, jeśli pomyślisz o tym wcześniej.
Każda sytuacja jest inna.
Wiesz, kto byłby spadkobiercą ustawowym w twoim przypadku?
Chcesz, aby tak było?
A tak na marginesie:
Pamiętasz czym jest zapis windykacyjny? (jak już o testamentach mowa)
To bardzo praktyczne rozwiązanie, nie zapomnij tylko o właściwej formie testamentu jeśli się zdecydujesz na takie rozwiązanie. Podpowiem: właściwa forma, czyli akt notarialny.
I tak jak już wspominałam: testament można zmienić lub w ogóle odwołać. Sytuacja może się zmienić, twój stan cywilny może się zmienić, prawie wszystko może się zmienić.
Jeśli więc zmieni się sytuacja i uznasz że ten wcześniejszy testament już nie odpowiada twojej obecnej woli i sytuacji – to tak, możesz ten testament zmienić.
I jeszcze : pisząc “testament” mam na myśli nie jakikolwiek testament, ale dobrze przemyślany testament.
W ramach wpisu na blogu prawniczym mogę napisać o pewnych kwestiach dość ogólnie, bo wiem jak różne są sytuacje.
Ale cel jest jeden: zastanów się i jeśli uznasz to za potrzebne, podejmij właściwe działania.
Otwarcie spadku. Odrzucenie spadku. Terminy.
O tych kwestiach już co prawda wspominałam, ale… jak zadawane pytania pokazują, że należałoby o tym przypomnieć.
Data otwarcia spadku to po prostu data śmierci spadkodawcy.
W tej kwestii przepisy są jasne, tu akurat nie ma nad czym się zastanawiać.
(chociaż… zaraz zobaczysz, że w pewnych sytuacjach trzeba się jednak będzie zastanowić)
Od daty otwarcia spadku liczą się niektóre terminy – np. termin przedawnienia roszczenia o zachowek zgodnie z art. 1007 par. 2 kodeksu cywilnego, czyli w sytuacjach gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu (wiem, ta kwestia też budzi pewne wątpliwości i wrócę do tematu)
Ale niestety nie wszystko jest takie proste.
Na przykład kwestie związane z odrzucaniem spadku już takie oczywiste nie są.
Zgodnie z treścią przepisu:
Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
Brak oświadczenia spadkobiercy w terminie określonym w par. 1 jest jednoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Kiedyś pewne kwestie wyglądały inaczej.
To znaczy kiedyś (wcale nie tak bardzo dawno temu) brak oświadczenia spadkobiercy oznaczał przyjęcie spadku wprost.
Dalej jednak spadkobierca może spadek odrzucić – i w pewnych sytuacjach ma to sens.
Oczywiście nie warto podejmować decyzji pochopnie. Decyzja taka musi być dobrze przemyślana w sytuacji gdy osoba, która zamierza spadek odrzucić ma swoje małoletnie dzieci.
Tak jak kiedyś, odrzucenie spadku przez małoletnie dziecko musi być poprzedzone uzyskaniem zgody wydanej przez sąd.
Nie zmienił się też termin na podjęcie decyzji o odrzuceniu spadku.
W dalszym ciągu – zgodnie z art. 1015 kodeksu cywilnego termin ten wynosi 6 miesięcy.
Tylko doczytaj uważnie: oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku może być złożone w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
No właśnie – sześć miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania.
A to oznacza, iż nie zawsze będzie to data otwarcia spadku. I tak, sytuacja nieco się komplikuje w przypadku gdy spadek mają odrzucać osoby powołane do dziedziczenia w dalszej kolejności.
Jestem adwokatem. Prowadzę kancelarię adwokacką we Wrocławiu. W swojej praktyce zajmuję się sprawami z zakresu prawa spadkowego. Doświadczeniem zdobytym w trakcie aplikacji adwokackiej oraz na salach sądowych dzielę się z Czytelnikami w ramach tego bloga.
Zobacz spis treści
SZUKAJ
Tematy główne
Ważne artykuły
Archiwum wpisów
Zajrzyj na mój drugi blog o prawie rodzinnym
