Prawo spadkowe w praktyce
czyli wszystko co trzeba wiedzieć o dziedziczeniu i sukcesji
Jestem adwokatem. Od wielu lat prowadzę przed sądami sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku oraz o zachowek.
Uczę też jak w przemyślany i świadomy sposób przekazać majątek następcom.
Lubię takie sprawy – każda taka sprawa to inna historia – a ja wiem, że mogę pomóc konkretnym osobom. Możesz więc mi zaufać: myślę, iż będę w stanie pomóc także Tobie.
Każdego dnia udzielam porad prawnych – zarówno w siedzibie kancelarii we Wrocławiu, jak i online.
Potrzebujesz porady w zakresie prawa spadkowego?
Po prostu napisz do mnie wiadomość.
Wyrok Trybunału a podatek od darowizn
Ostatni przed wakacjami wpis o podatkach…
Wyrok Trybunału był już omawiany, ale wciąż budzi wątpliwości.
Jedną z tych wątpliwości jest to, czy obejmuje on także kwestię podatku od darowizn
(no bo skoro mamy ustawę o podatku od spadków i darowizn…)
Jednak w mojej ocenie wyrok ten dotyczył tylko podatku od spadków.
O wyroku pojawiła się też informacja na stronie Ministerstwa Finansów i informacja ta utwierdziła mnie w moim przekonaniu.
Wznowienie postępowania obejmować będzie tylko te przypadki, w których spełnione są łącznie następujące warunki:
• nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych nastąpiło w drodze dziedziczenia,
• śmierć spadkodawcy nastąpiła od dnia 1 stycznia 2007 r.,
• postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku uprawomocniło się w okresie od dnia 1 stycznia 2007 r. do dnia 31 grudnia 2008 r. (zarejestrowano akt poświadczenia dziedziczenia w 2008 r.),
• wyłączną przesłanką ustalenia zobowiązania podatkowego było zgłoszenie nabytych rzeczy lub praw majątkowych naczelnikowi urzędu skarbowemu z uchybieniem miesięcznego terminu określonego w art. 4a ust. 1 pkt 1 powyższej ustawy.
Więcej przeczytasz tam:
Wyrok TK raz jeszcze – doprecyzowanie
Pisałam już o wyroku Trybunału Konstytucyjnego – korzystnym dla spadkobierców.
Wyroku dotyczącym tego, iż przepis, który obowiązywał w latach 2007-2008 i dotyczył bardzo krótkiego, bo zaledwie miesięcznego terminu, jaki mieli spadkobiercy, aby dokonać zgłoszenia faktu nabycia spadku do urzędu skarbowego, co było warunkiem zwolnienia spadkobiercy z podatku, nie jest zgodny z Konstytucją.
Konsekwencją takiego wyroku TK jest możliwość wystąpienia do organu z wnioskiem o wznowienie postępowania.
Podawałam już w poprzednim wpisie dotyczącym tego tematu podstawę prawną, czyli art. 240 i 241 ordynacji podatkowej.
Przepisy ordynacji proste jednak nie są … Trzeba więc doprecyzować.
W takiej sytuacji (wydania orzeczenia przez TK, stwierdzającego niezgodność przepisu ustawy z konstytucją) wznowienie postępowania może nastąpić tylko na wniosek strony.
I co naprawdę bardzo ważne:
Taki wniosek nie może być złożony kiedykolwiek.
Zachowanie terminu do złożenia takiego wniosku jest naprawdę bardzo istotne.
A termin ten wynosi jeden miesiąc.
Miesiąc od wejścia w życie orzeczenia Trybunału.
W tej sytuacji wniosek taki musi być złożony najpóźniej do dnia 18.07.2013r.
Organem właściwym w sprawie wznowienia postępowania jest organ, który wydał decyzję w ostatniej instancji.
„Unieważnienie” testamentu notarialnego
Testament notarialny słusznie uchodzi za najbardziej „pewną” formę testamentu.
Jednak nie zawsze spadkobiercy są zadowoleni, gdy już zapoznają się z treścią testamentu.
(co oczywiście dotyczy zarówno testamentów „zwykłych pisemnych”, jak i notarialnych.)
A jak już spadkobiercy zapoznają się z wnioskiem o nabycie spadku i treścią testamentu, to przychodzą do kancelarii prawnych.
Sama często spotykam się z następującym pytaniem zadawanym przez rozczarowanych spadkobierców:
Czy można podważyć w sądzie testament w formie aktu notarialnego?
Żaden przepis nie stoi na przeszkodzie, aby takie działanie podjąć, jednak jest to w praktyce bardzo trudne.
Dzieje się tak choćby z uwagi na przepisy prawa o notariacie.
Przepisy tej ustawy stanowią, iż :
Przy dokonywaniu czynności notarialnej notariusz jest obowiązany stwierdzić tożsamość osób biorących udział w czynności.
Ponadto :
Notariuszowi nie wolno dokonywać czynności notarialnej, jeżeli poweźmie wątpliwość, czy strona czynności notarialnej ma zdolność do czynności prawnych.
I jeszcze:
Akt notarialny przed podpisaniem powinien być odczytany przez notariusza lub przez inną osobę w jego obecności.
Przy odczytaniu aktu notarialnego notariusz powinien się przekonać, że osoby biorące udział w czynności dokładnie rozumieją treść oraz znaczenie aktu, a akt jest zgodny z ich wolą.
Naprawdę trudno byłoby więc wykazać, że testament został sporządzony przez inną osobę czy też w innej dacie niż wynika to z treści testamentu… albo, iż osoba sporządzająca testament nie miała wystarczającej świadomości podczas podpisywania aktu notarialnego w kancelarii notarialnej.
Jednak w pewnych sytuacjach sąd w postępowaniu spadkowym mógłby orzec, iż testament notarialny jest nieważny.
To, że można podważać w postępowaniu spadkowym testament notarialny, potwierdził też Sąd Najwyższy w jednym ze swoich orzeczeń- wydanym już wiele lat temu:
Okoliczność, że testament został sporządzony w formie aktu notarialnego, nie stoi na przeszkodzie udowadnianiu jego nieważności, przewidzianej w przepisie art. 945 k.c.(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25.06.1985)
Można więc próbować udowodnić, iż testator w dacie sporządzania tego testamentu nie był w stanie zrobić tego w sposób świadomy – np. z powodu choroby psychicznej. Nie wystarczy jednak przed sądem tak twierdzić. Trzeba mieć naprawdę mocne podstawy i jeszcze przedstawić sądowi dowody.
Zakwestionować testament należy w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku.
Jednak z powyżej przedstawionych względów skuteczne podważenie testamentu notarialnego jest wyjątkowo trudne.
Czasem warto więc „odpuścić sobie” walkę o „unieważnienie testamentu” i – jeśli są przesłanki – wystąpić do sądu z pozwem o zachowek.
Każda sytuacja jest jednak inna. Warto więc przed podjęciem działań skonsultować to z prawnikiem.
Wyrok Trybunału – konsekwencje takiego rozstrzygnięcia
Jak pisałam ostatnio w jednym z najnowszych wyroków Trybunał Konstytucyjny uznał, iż miesięczny termin, od którego zależało nabycie prawa do ulgi w podatku od spadków, naruszał konstytucję.
Przypomnę : Trybunał Konstytucyjny orzekł, że niezgodne z konstytucją było przyznanie podatnikom w latach 2007-2008 tylko jednego miesiąca na zgłoszenie okoliczności nabycia spadku do urzędu skarbowego, co było warunkiem zwolnienia spadkobiercy z podatku.
No dobrze, a co to oznacza dla takiego przeciętnego spadkobiercy, który jednak wówczas podatek taki zapłacił?
Taki wyrok Trybunału oznacza, iż pojawiła się możliwość odzyskania podatku od spadku (lub darowizny) zapłaconego z powodu przekroczenia miesięcznego terminu do zgłoszenia Urzędowi Skarbowemu faktu nabycia spadku lub darowizny.
Spadkobiercy, którzy zapłacili w latach 2007 i 2008r. podatek od spadku z tego względu, iż spóźnili się ze zgłoszeniem nabycia spadku do US (czyli właśnie naruszyli ów uznany za niekonstytucyjny miesięczny termin) – mogą złożyć wniosek o wznowienie postępowania i ubiegać się o zwrot zapłaconego podatku.
Koniecznie musisz zapoznać się z treścią art. 240 ordynacji podatkowej (a więc najważniejszego/jednego z najważniejszych aktu prawnego dotyczącego podatków)- dotyczącym wznowienie postępowania.
Artykuł ten stanowi co następuje:
Art. 240. § 1. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli (…) :
8) została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny
Tak jest właśnie w tym przypadku.
Niestety – wystąpienie z wnioskiem o wznowienie postępowania nie będzie możliwe zawsze.
A dlaczego?
Otóż ze względu na treść przepisu art. 241 ordynacji podatkowej.
Art. 241. § 1. Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony.
§ 2. Wznowienie postępowania z przyczyny wymienionej w art. 240 § 1:
pkt 8 lub 11 następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca odpowiednio od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
Głosowanie trwa !
Chodzi oczywiście o konkurs na bloga prawniczego, który został zorganizowany przez portal polskiprawnik.pl
Głosować można za pośrednictwem tej strony.
http://www.polskiprawnik.pl/contest/plebiscyt-polskiego-prawnika-wybieramy-najpopularn/
Wystarczy podać swój adres mailowy i wpisać adres bloga – www.blog-spadkowy.pl
Głosowanie nie wiąże się z żadnym kosztem, więc jeśli chcesz zagłosować to nie czekaj!
Jestem adwokatem. Prowadzę kancelarię adwokacką we Wrocławiu. W swojej praktyce zajmuję się sprawami z zakresu prawa spadkowego. Doświadczeniem zdobytym w trakcie aplikacji adwokackiej oraz na salach sądowych dzielę się z Czytelnikami w ramach tego bloga.
Zobacz spis treści
SZUKAJ
Tematy główne
Ważne artykuły
Archiwum wpisów
Zajrzyj na mój drugi blog o prawie rodzinnym
