Prawo spadkowe w praktyce
czyli wszystko co trzeba wiedzieć o dziedziczeniu i sukcesji
Jestem adwokatem. Od wielu lat prowadzę przed sądami sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku oraz o zachowek.
Lubię takie sprawy – każda taka sprawa to inna historia – a ja wiem, że mogę pomóc konkretnym osobom.
Możesz więc mi zaufać: myślę, iż będę w stanie pomóc także Tobie.
Każdego dnia udzielam porad prawnych osobom takim jak Ty – zarówno w siedzibie kancelarii we Wrocławiu, jak i online.
Potrzebujesz porady w zakresie prawa spadkowego?
Po prostu napisz do mnie wiadomość.
Dziedziczenie długów – nowelizacja podpisana
Niedługo – za kilka miesięcy – zmiany wejdą w życie.
Prezydent właśnie podpisał ustawę zmieniającą przepisy kodeksu cywilnego.
Oznacza to, iż już wkrótce zasadą będzie przyjmowanie spadku z tzw. „dobrodziejstwem inwentarza”. (do tej pory w taki sposób nabywały spadek dzieci oraz osoby prawne).
Po wejściu w życie tych zmian będzie inaczej.
Spadkobiercy będą więc odpowiadać za długi tylko do wartości odziedziczonego majątku. No chyba, że spadek odrzucą…
Będą też zmiany w przepisach, jeśli chodzi o sam spis inwentarza. Obecnie takim spisem zajmuje się komornik, wykonanie takiego spisu zajmuje jednak sporo czasu i wiąże się z kosztami, w szczególności gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość i rzeczoznawca musi oszacować jej wartość.
O tym, co dokładnie oznacza przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza i jak w (niedalekiej) przyszłości będzie wyglądać ów spis inwentarza wyjaśnię w jednym z najbliższych wpisów.
Jak przepisać majątek?
„Jak przepisać majątek?” To jedno z tych pytań, które każdy prawnik zajmujący się prawem spadkowym (cywilnym) słyszał pewnie wiele razy. Możliwości jest sporo, tylko (cóż, wiem że to zabrzmi dość banalnie) każda decyzja pociąga za sobą określone konsekwencje. Jako iż to blog spadkowy, oczywiście w pierwszej kolejności pojawi się słowo: testament. To jeden ze sposobów „przekazania majątku”.
Oczywiście testament „działa” dopiero po śmierci osoby, która taki testament napisała. No i zawsze jest możliwość odwołania czy zmiany takiego testamentu. (na marginesie: testament to cały szereg możliwych rozwiązań: mamy w kodeksie cywilny chociażby takie pojęcia jak zapis czy zapis windykacyjny)
Inaczej to wygląda jeśli chodzi o darowiznę. W tym przypadku podarowany majątek staje się „od razu” własnością obdarowanego. A samą darowiznę naprawdę ciężko potem odwołać…
Jest jeszcze w kodeksie coś takiego jak „umowa dożywocia„. W niektórych sytuacjach może być dobrym (czasem wręcz najlepszym) sposobem tytułowego „przepisania majątku”.
Ale dziś chcę podkreślić, abyś dobrze się zastanowił, zanim podejmiesz decyzję „jak przepisać majątek„.
Może np. nie chcesz, aby twój dom odziedziczyły w przyszłości twoje dzieci i zamierzasz umową darowizny przekazać dom, stanowiący cały twój majątek wnukowi?
Wyobraź więc sobie taką historię:
Pan Stanisław ma duży dom, w którym mieszka sam. Czworo jego dzieci rozjechało się po świecie, każde z nich ma swoje życie i nie bardzo interesuje się ojcem. Pan Stanisław zdaje sobie sprawę, iż prawdopodobnie dzieci będą walczyć w przyszłości o majątek. Jest jednak mimo wszystko z dziećmi związany emocjonalnie i nie chciałby własnych dzieci wydziedziczać.
Poza tym utrzymanie domu kosztuje całkiem sporo, a dzieci nie są specjalnie zainteresowane, aby partycypować w utrzymaniu rodzinnego domu.
Pan Stanisław postanawia więc przekazać umową darowizny należący do niego dom swojemu wnukowi, który mieszka w tej samej miejscowości i często mu pomaga.
Wydawało się to być całkiem dobrym pomysłem : wnuk właśnie zakładał swoją rodzinę, dysponował środkami aby dom ten utrzymywać, no i dom będzie miał mieć jednego właściciela, a to przecież zawsze lepiej niż czworo właścicieli. Ponadto darowizna „z dziadka na wnuka” jest zwolniona z podatku…
Pomysł wydawał się więc naprawdę całkiem dobry i pan Stanisław postanowił wprowadzić go w życie.
Zachowek: przedawnienie (1)
O zachowku sporo już było, jednak to właśnie ten temat budzi najwięcej wątpliwości i jest najczęściej poruszany w mailach od Czytelników.
Złożyć wniosek w sądzie o stwierdzenie nabycia spadku można zawsze (nawet wiele lat po śmierci spadkodawcy). I sąd w postanowieniu wskaże, kto jest spadkobiercą i w jakim udziale dziedziczy.
Z zachowkiem jest jednak trochę inaczej:
To znaczy teoretycznie pozew o zachowek zawsze można napisać i do sądu wysłać, ale…
Jeśli zrobisz to za późno, pozwany może przed sądem podnosić, iż roszczenie jest przedawnione. A wtedy najprawdopodobniej nie dostaniesz pieniędzy, których domagasz się z tytułu zachowku.
I tu pewnie pojawi się pytanie: ile wynosi okres przedawnienia dla roszczeń o zachowek?
Niektórzy może czytali, iż obecnie roszczenie takie przedawnia się po 5 latach.
(tak: kiedyś termin ten był krótszy i wynosił 3 lata)
I to właściwie dobra odpowiedź. Tylko pozostaje jeszcze pytanie, od jakiej daty liczymy te 5 lat? Wierz mi, to bardzo ważne pytanie.
Jak pewnie już wiesz, dziedziczenie może nastąpić na podstawie testamentu lub na podstawie ustawy.
I tu może będziesz zaskoczony, bo w praktyce okres przedawnienia zachowku może wyglądać trochę inaczej przy dziedziczeniu na podstawie testamentu i przy dziedziczeniu według reguł kodeksowych.
Więc dziś o przedawnieniu, gdy podstawą nabycia spadku jest testament.
Zgodnie z treścią przepisu art. 1007 par. 1 kc:
Roszczenia uprawnionego z tytułu zachowku oraz roszczenia spadkobierców o zmniejszenie zapisów zwykłych i poleceń przedawniają się z upływem lat pięciu od ogłoszenia testamentu.
Ogłoszenie testamentu to inna (późniejsza oczywiście) data niż dzień otwarcia spadku. Co więcej ogłoszenie testamentu może nastąpić wiele miesięcy (lat) po dacie otwarcia spadku…
Jesteś przekonany, że masz rację? Pewnie tak, ale…
Swoje twierdzenia musisz jeszcze przed sądem udowodnić. Nie wystarczy podczas sprawy np. o dział spadku napisać np. że „te pieniądze dostałem od wujka”, „te meble to prezent od cioci”, czy np. „te pieniądze to mój majątek osobisty”.
W trakcie sprawy przed sądem swoje twierdzenia musisz poprzeć dowodami.
A więc np. dołączyć dokumenty, zawnioskować świadków, aby sąd mógł ich przesłuchać…
To naprawdę ważne, jeśli chcesz, aby orzeczenie sądu było zgodne z twoimi oczekiwaniami .
Skład spadku czasem bywa zaskoczeniem
Warto wiedzieć, co wchodzi w skład spadku i gdzie dokładnie znajdują się konkretne składniki masy spadkowej.
Czasem niestety może się to wiązać ze sporym rozczarowaniem.
Ale zawsze warto znać prawdę, aby móc świadomie podjąć decyzję.
Pamiętaj, iż jeszcze na dzień dzisiejszy brak oświadczenia w przedmiocie odrzucenia spadku czy też przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza przyjęcie spadku wprost (co oznacza odpowiedzialność za długi, jeśli spadkodawca długi pozostawił)
Jestem adwokatem. Prowadzę kancelarię adwokacką we Wrocławiu. W swojej praktyce zajmuję się sprawami z zakresu prawa spadkowego. Doświadczeniem zdobytym w trakcie aplikacji adwokackiej oraz na salach sądowych dzielę się z Czytelnikami w ramach tego bloga.
Zobacz spis treści
SZUKAJ
Tematy główne
Ważne artykuły
Archiwum wpisów
Zajrzyj na mój drugi blog o prawie rodzinnym
