Zapis windykacyjny czyli najkrócej mówiąc: mieszkanie dla córki, działka dla syna, samochód dla brata
Oznacza to, iż w testamencie możesz konkretne rzeczy przeznaczyć dla określonych osób – i to zarówno będących spadkobiercami ustawowymi, jak i dla tych zupełnie niespokrewnionych. Możesz więc przekazać koleżance ulubioną sztukę biżuterii, albo kosiarkę do trawy przeznaczy dla sąsiada.
Może się zdziwisz, ale nie zawsze tak było. A właściwie jest tak dopiero od niecałych dwóch lat.
Zgodnie z art. 981(1) § 1 kodeksu cywilnego: w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego spadkodawca może postanowić, że oznaczona osoba nabywa przedmiot zapisu z chwilą otwarcia spadku .
Przedmiotem zapisu windykacyjnego może być:
1) rzecz oznaczona co do tożsamości,
2) zbywalne prawo majątkowe,
3) przedsiębiorstwo lub gospodarstwo rolne,
4) ustanowienie na rzecz zapisobiercy użytkowania lub służebności.
Warunkiem skuteczności zapisu windykacyjnego jest umieszczenie go w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego.
Obecnie prawo spadkowe daje możliwość bardziej precyzyjnego rozporządzenia swoim majątkiem na wypadek śmierci.
Kiedyś, zanim weszła w życie nowelizacja prawa spadkowego, spadkodawca nie mógł w testamencie przeznaczać konkretnych rzeczy dla konkretnych osób- po prostu w swoim testamencie wskazywał spadkobierców i już. (oczywiście w pewnym uproszczeniu, prawo spadkowe było i jest dość skomplikowane)
Takie rozwiązanie jest korzystne dla spadkodawców, jednak nie jest wolne od pułapek.
Dokonując zapisu windykacyjnego na rzecz konkretnej osoby – czegoś o znacznej wartości np. mieszkania (zwłaszcza, jeśli rzecz ta praktycznie wyczerpuje majątek spadkodawcy) nie można zapomnieć o instytucji zachowku, do którego uprawnieni są członkowie najbliższej rodziny spadkodawcy – w szczególności małżonek i dzieci.
Jak wynika z treści przepisu, przedmiotem zapisu windykacyjnego może być też przedsiębiorstwo. Ale czy wiesz dokładnie czym to „przedsiębiorstwo” jest? Intuicyjnie pewnie tak, ale prawnie? To już nie jest takie oczywiste. Każdy, kto prowadzi firmę, zastanawiał się pewnie chociaż raz, co stałoby się z firmą w przypadku jego śmierci? Kto będzie kontynuował działalność? I czy można mieć jakiś wpływ na to, kto będzie „zarządzał” kiedyś tą firmą? W obecnym stanie prawnym zapis windykacyjny pozwala wiele kwestii świadomie zaplanować na przyszłość.
Decydując się na „przekazanie” przedsiębiorstwa w ramach instytucji zapisu windykacyjnego, dobrze się jednak zastanów, a w razie potrzeby skonsultuj z doświadczonym prawnikiem. Tak czy inaczej, pamiętaj, iż zapis windykacyjny można zamieścić tylko w testamencie mającym formę aktu notarialnego. Pamiętaj też, iż jeśli nawet sporządziłeś testament w formie aktu notarialnego, możesz zawsze ten testament zmienić lub odwołać.
Prawo spadkowe – pytania i odpowiedzi
20 lipca 2013 @ 16:47
[…] już tak. Służy temu zapis windykacyjny. Pamiętać tylko należy, iż zapis windykacyjny może zostać zamieszczony tylko w testamencie […]
Darowizna na wypadek śmierci – uchwała SN
13 stycznia 2014 @ 12:45
[…] prawa spadkowego przewidują co prawda zapis windykacyjny , ale to naprawdę zupełnie nie to […]
Zapis windykacyjny w uchwale Sądu Najwyższego
11 lutego 2014 @ 10:15
[…] Ale do rzeczy: chodzi tu o uchwałę z 7 lutego dotyczącą zapisu windykacyjnego. O tym, co to takiego, możesz przeczytać tu. […]
11 lutego 2014 @ 21:07
Przepis o zapisie windykacyjnym przedsiębiorstwa jest o tyle bez sensu, że uregulowano najmniej istotny aspekt problemu – samo kontynuowanie działalności w ramach odziedziczonego jest dokładnie takim samym problemem, jakim było wcześniej.
9 kwietnia 2014 @ 13:19
mam pytanie . mąż chce zapisać mi połowę mieszkania w zapisie windykacyjnym , mieszkanie jest kupione na kredyt[ kredyt jest na męża zaciągniętego przed ślubem] spłacamy raty będąc już po ślubie i ja z własnych pieniedzy wyremontowałam mieszkanie. czy jest to dobry pomysł , czy lepsza byłaby darowizna. Mąż che darować mi połowe mieszkania ,żeby zabezpieczyć moj wkład w to mieszkanie. Dora
3 czerwca 2014 @ 01:34
Pytanie; dokonujac zapisu windykacyjnego w formie aktu notarialnego na rzecz konkretnej osoby. np, domu -zakupiony wspolnocie majatkowej /brak intercyzy/a jedynym wlascicielem jest zona/dom zapisany na zone/Czy dzieci dwoje /pelnoletnie/posiadaja zachowek do tego domu. jest zgoda zony I moja aby pominac dzieci do spadku domu .Tylko maja prawo do spadku wyposarzenia domu w meble irzeczy tchniczne tego domu. Dom dostaje osoba X, prosze jak jest moz. o odpo, z pozdrowieniem karol
21 maja 2015 @ 09:38
Czy można podzielić działki rolne przekazując gospodarstwo rolne w zapisie windykacyjnym
17 marca 2020 @ 16:18
Proszę o pomoc jak postąpić : 1} mam mieszkanie z pierwszego małżeństwa i syna. 2} Z drugim mężem nabyliśmy mieszkanie wspólnym dorobkiem. Obecny mąż ma trójkę dzieci z pierwszego małżeństwa. Chciałbym mieszkanie po zmarłym mężu w całości zapisać synowi. Natomiast drugie mieszkanie to wspólne zgodnie z żyjącym mężem chcemy by dzieci zarówno moje jak i męża otrzymały w spadku dopiero po naszej śmierci. Czy jest taka możliwość by taki zapis był skuteczny prawnie. Jeśli nie, to czy umowa dożywocia w pierwszym przypadku? a co w drugim . Czy przy umowie dożywocia jest należny zachowek i kogo. Dziękuję serdecznie .