Prawo spadkowe w praktyce
czyli wszystko co trzeba wiedzieć o dziedziczeniu i sukcesji
Jestem adwokatem. Od wielu lat prowadzę przed sądami sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, dział spadku oraz o zachowek.
Uczę też jak w przemyślany i świadomy sposób przekazać majątek następcom.
Lubię takie sprawy – każda taka sprawa to inna historia – a ja wiem, że mogę pomóc konkretnym osobom. Możesz więc mi zaufać: myślę, iż będę w stanie pomóc także Tobie.
Każdego dnia udzielam porad prawnych – zarówno w siedzibie kancelarii we Wrocławiu, jak i online.
Potrzebujesz porady w zakresie prawa spadkowego?
Po prostu napisz do mnie wiadomość.
Czy jest sens pisać testament?
Takie pytanie: „czy to pisanie testamentów ma w ogóle sens? Może po prostu powiem rodzinie przy obiedzie w niedzielę jak mają się podzielić majątkiem i to wystarczy? Albo… wiem: powiem kuzynowi Henrykowi, aby zajął się kiedyś podziałem mojego majątku pomiędzy moimi dziećmi i resztą rodziny. Zresztą na pewno wszyscy się dogadają, prawda?”
Może tak faktycznie będzie i wszyscy się dogadają! Ale… co będzie jak jednak spadkobiercy nie dojdą do porozumienia?
Jesteś pewien, że jednak się dogadają? Rozumiem, ale wiesz jakie możliwości daje prawo spadkowe jeśli chodzi o testament? Wiesz, co możesz jeszcze zawrzeć w testamencie oprócz samego tylko wskazania spadkobiercy?
Na początek kilka krótkich pytań i odpowiedzi:
czy muszę napisać testament?
nie, w żadnym przypadku nic nie musisz.
co będzie, jak nie napiszę testamentu?
będzie mieć miejsce dziedziczenie ustawowe – w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego.
Znasz te przepisy? Pisałam o tym wiele razy. Zawsze możesz wrócić do moich wcześniejszych artkułów. Możesz też przeczytać art. 931 i dalsze kodeksu cywilnego.
czy koniecznie muszę iść do notariusza aby napisać ten testament?
nie, nie musisz. Możesz napisać testament w całości pismem ręcznym. Chociaż jest tu pewien wyjątek.
a co jak zmienię zdanie, albo zmieni się moja sytuacja?
może tak być – po prostu zmienisz testament.
Dobrze: więc jeśli to jest już jasne:
Czy jest sens pisać testament?
ja uważam, że jest. Nawet jeśli nie ma takiego obowiązku.
Może masz np. tylko jedno dziecko i chcesz, aby właśnie to dziecko było jedynym spadkobierca. Rozumiem, może faktycznie testament nie będzie konieczny.
Ale nawet w takiej prostej sytuacji warto wiedzieć, że:
jest możliwość przekazania konkretnych rzeczy na rzecz konkretnych osób
chcesz, aby spadkobierca było np. twoje dziecko, ale jednocześnie chcesz przekazać konkretne rzeczy dla konkretnych osób?
Np. samochód dla kuzyna czy obraz dla bratanka? Da się tak zrobić, ale trzeba uwzględnić to w testamencie.
To jest właśnie ten przypadek, kiedy trzeba będzie udać się do kancelarii notarialnej- aby sporządzić testament.
Spokojnie, nie jest to bardzo duży koszt.
Powody aby napisać testament – tylko kilka wybranych:
Wydziedziczenie spadkobiercy ustawowego
możliwe jest tylko w testamencie. Jeśli spełnione są przesłanki opisane wprost w treści przepisu.
Jesteś w związku nieformalnym i chcesz zabezpieczyć partnera czy partnerkę?
To na pewno wiesz: partner czy partnerka nie dziedziczy z mocy ustawy. Nawet jak jesteście w związku 20 lat.
A może pozostajesz w małżeństwie bezdzietnym?
wiesz, że małżonek nie jest w takiej sytuacji jedynym spadkobiercą ustawowym?
Masz (małoletnie) dzieci z kilku związków?
Myślisz, że matki (przedstawiciele ustawowi) tych dzieci dojdą do porozumienia? Może tak, ale co jak jednak nie dojdą?
A może chcesz, aby dziedziczył małoletni wnuk, ale nie ufasz jego rodzicom?
Taką sytuację też da się rozwiązać. Tylko podstawy prawnej trzeba szukać w kodeksie rodzinnym.
Prowadzisz firmę ze wspólnikiem?
pomyślałeś co będzie, jak udziały odziedziczą Twoje małoletnie dzieci? W jakiej sytuacji pozostawisz wspólnika?
Wykonawca testamentu
Chcesz mieć pewność, że wszystko będzie zgodnie z Twoja wolą? Pomyśl o wykonawcy testamentu. To też musi wynikać z treści testamentu.
A poza tym…
Sam widzisz, jak dużo jest różnych sytuacji kiedy warto napisać testament! A to przecież nie są jeszcze wszystkie takie sytuacje.
Może np. wcześniej dałeś – na podstawie umowy darowizny – nieruchomość jednemu z dzieci i teraz chcesz aby drugą nieruchomość odziedziczyło tylko to drugie dziecko?
A czy trzeba kogoś informować o napisanym testamencie?
Nie, nie trzeba. Lepiej czy warto kogoś poinformować. I tu odpowiedź byłaby już taka, że warto.
W końcu ten spadkobierca powinien wiedzieć, że jest spadkobiercą. Masz powód, aby nie dawać kopii czy oryginału testamentu tej osobie? Ani nawet wspomnianemu kuzynowi Henrykowi.?
Zastanów się nad tym, w jaki sposób spadkobierca w przyszłości dowie się o testamencie. Dlatego też najczęściej sugeruję notarialną formę testamentu.
Tak, testament w formie notarialnej też da się zmienić czy odwołać – jeśli tylko uznasz, że jest taka potrzeba.
Czy żona dziedziczy majątek osobisty męża?
„Mój mąż nabył spory majątek przed ślubem. Wiem już, że to jest jego majątek. ale co będzie z jego majątkiem w sytuacji gdyby mąż zmarł? Czy ja jako żona odziedziczę to co mąż nabył przed ślubem? I czy tylko ja jako żona to odziedziczę?”
To częsta wątpliwość. Może bierze się stąd, że zupełnie inaczej jest w sytuacji rozwodu. W przypadku dziedziczenia jest jednak inaczej. Tak, majątek osobisty małżonka podlega dziedziczeniu.
dziedziczenie przez małżonka
Jak pewnie już wiesz, dziedziczenie może mieć miejsce w oparciu o napisany przez spadkodawcę testament, albo na podstawie przepisów ustawy.
dziedziczenie testamentowe
każdy może napisać testament i wskazać jako spadkobiercę dowolną osobę. Mąż może oczywiście wskazać żonę jako jedynego spadkobiercę, ale może też wskazać jako spadkobiercę zupełnie inną – nawet obcą osobę.
Ale – możesz zapytać: czy żona zawsze dziedziczy? Może tak być, iż mąż nie będzie chciał aby żona dziedziczyła, ale co więcej: mąż nie będzie chciał aby żonie przysługiwały jakiekolwiek uprawnienia wobec spadkobierców testamentowych. Możliwe jest wydziedziczenie w testamencie spadkobiercy ustawowego. Oczywiście nie można kogoś wydziedziczyć tylko dlatego, że akurat ma się ochotę tę osobę wydziedziczyć – nie tak to działa. Aby wydziedziczenie było skuteczne, muszą być spełnione konkretne przesłanki w jasny sposób wskazane w treści przepisu.
dziedziczenie ustawowe
jeśli nie ma testamentu, dziedziczenie następuje na podstawie przepisów ustawy czyli kodeksu cywilnego.
Czy jednak małżonek jest w takiej sytuacji jedynym spadkobiercą? Otóż najczęściej nie jest.
Chcesz wiedzieć co stanowią przepisy? Proszę bardzo – już pokazuję co wynika z tych przepisów.
W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Możesz zapytać: a co gdy małżonkowie nie mieli dzieci? czy w takiej sytuacji żona dziedziczy wszystko? Rozumiem, wiele osób jest zaskoczonych odpowiedzią.
A jest tak dlatego, iż ta odpowiedź brzmi: nie!
W braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice.
Dopiero gdy nie ma innych krewnych cały spadek przypada małżonkowi. Zgodnie z treścią przepisu:
W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.
dziedziczenie a rozwód
I jeszcze ważna kwestia: małżeństwem jesteście aż do czasu kiedy uprawomocni się wyrok rozwodowy. Sam fakt wniesienia pozwu o rozwód nie wystarczy.
Tym bardziej fakt wniesienia pozwu nie zmienia nic jeśli chodzi o dziedziczenie ustawowe.
Wiedziałeś o tym, czy może jesteś zaskoczony? Masz pytania? Napisz w komentarzach.
Potrzebujesz mojej pomocy? Napisz do mnie wiadomość!
Rodzice sprzedali dom, czy coś mi się teraz należy?
Taka sytuacja: „Dom był własnością rodziców, ale rodzice sprzedali ten dom, ponieważ stwierdzili, iż nie potrzebują aż tak dużej nieruchomości. Nie pytali mnie o zgodę ani nawet o zdanie, chociaż od zawsze mieszkałem w tym domu. Z tego co wiem, to sprzedali dom kuzynowi, z którym nawet nie utrzymywali bliższych relacji. Jak oni tak mogli?? To przecież ja miałem odziedziczyć ten dom i rodzice o tym wiedzieli, no wiedzieli, że ja chciałem odziedziczyć ten dom… No ale dom sprzedali. Teraz będę musiał brać kredyt na mieszkanie. Co mi się należy w tej sytuacji”?
Cóż. Sytuacja nie jest prosta… Z życiowego punktu widzenia rozumiem.
Przeanalizujmy jednak sprawę od początku.
Rodzice posiadali dom. Mogli więc nim dowolnie dysponować. Pieniądze ze sprzedaży domu należą do rodziców. Rodzice mogą dać ci pieniądze, ale nie muszą. Rodzice mogą pożyczyć ci pieniądze, ale nie muszą. Być może część uzyskanych ze sprzedaży domu pieniędzy odziedziczysz. A być może rodzice wydadzą wszystkie pieniądze za życia.
Rozumiem, że nie takie odpowiedzi oczekujesz, ale tak niestety jest.
ALE: co by było, gdyby chodziło nie o sprzedaż, a o darowiznę domu? czy to ma jakieś znaczenie?
Tak, w przypadku gdyby była to darowizna – tzn. gdyby rodzice podarowali dom kuzynowi, szwagierce czy bratankowi byłoby nieco inaczej.
Zachowek dla zstępnych
Gdyby nie było mowy o sprzedaży, a gdy zamiast tego miała miejsce umowa darowizny – syn tych rodziców miałby uprawnienie aby domagać się zachowku od osoby obdarowanej.
Zachowek to roszczenie pieniężne – czyli ów syn mógłby pozwać obdarowanego o zapłatę określonej sumy pieniędzy.
O samym zachowku pisałam już wiele razy i na pewno wrócę do tematu, bo to przecież blog o tematyce spadkowej!
Teraz jednak – w tym wpisie – najważniejsza informacja jest taka, iż zachowku można domagać się dopiero po śmierci spadkodawcy.
Niestety dla przyszłego spadkobiercy – nie można wnieść tego pozwu już od razu jak tylko dowiedziałeś się. że rodzice podarowali komuś nieruchomość.
Jest tu tez – wiadomo! – wiele pułapek i haczyków.
Każdy może napisać testament, a nim zawrzeć postanowienie w kwestii wydziedziczenia spadkobiercy ustawowego.
Wydziedziczenie (skuteczne wydziedziczenie) niestety pozbawia możliwości dochodzenia zapłaty zachowku.
Wysokość zachowku zależy też od wielu czynników. Duże znaczenie mają darowizny dokonane przez spadkodawcę za jego życia.
Przepisy prawa spadkowego przewidują też określone terminy – gdy darowizna była dokonana na rzecz „obcych” osób – czyli innych niż spadkobiercy ustawowi.
Roszczenie o zachowek może też ulec przedawnieniu. A to i tak jeszcze nie wszystkie możliwe „zasadzki”.
No dobrze: może jednak sytuacja wygląda jeszcze inaczej: niby była to umowa sprzedaży, ale znasz osobę, której rodzice mieli sprzedać dom i masz przekonanie, iż ta osoba na pewno nie mogła zapłacić takiej kwoty? I może masz poczucie, że cała ta historia ze sprzedażą jest jakaś… udawana, żeby nie powiedzieć, że pozorna.
Tak, pozorność umowy to już temat na zupełnie inny wpis!
Potrzebujesz mojej pomocy jeśli chodzi o prawo spadkowe? Napisz do mnie wiadomość.
ps. opis sytuacji na potrzeby wpisu.
Nieprawdziwy powód wydziedziczenia w testamencie
Wydziedziczyć spadkobiercę ustawowego można tylko w testamencie. I aby wydziedziczenie było skuteczne, przyczyna wydziedziczenia musi być prawdziwa. Nie można tego spadkobiercy wydziedziczyć tak po prostu. Może to wydaje Ci się dziwne, bo to przecież Twój majątek. A skoro to Twój majątek to możesz nim dowolnie dysponować. W sumie tak. W testamencie możesz wskazać dowolna osobę. Ale wydziedziczyć małżonka czy dziecko możesz tylko wtedy, gdy zachodzą przesłanki opisane w kodeksie cywilnym. Tak, nie można skutecznie wydziedziczyć kogoś tylko dlatego bo tak właśnie chcesz. Wiesz już zapewne, iż pominięcie w testamencie nie jest wydziedziczeniem.
No dobrze: to kiedy jednak można kogoś wydziedziczyć?
Podstawy wydziedziczenia – co wynika z przepisów?
Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:
Tak właśnie brzmi przepis.
I jeszcze coś istotnego:
Przyczyna wydziedziczenia uprawnionego do zachowku powinna wynikać z treści testamentu.
Nieprawdziwy powód wydziedziczenia – orzecznictwo
Możesz uznasz, że przepis kodeksu jest dość zwięzły? Cóż, faktycznie tak jest. Ale od czego jest orzecznictwo?
„Aby wydziedziczenie było skuteczne spadkodawca winien opisać w testamencie przykłady konkretnych zachowań uprawnionego do zachowku, które wypełniałyby ustawowe przesłanki, nie jest zaś wystarczające posłużenie się ogólnymi sformułowaniami, bez wskazania konkretnych zachowań lub rodzaju obowiązków. Oznacza to, że przyczyna wydziedziczenia powinna zostać w testamencie sformułowana in concreto – być jednoznacznie sformułowana i opisana, z powołaniem się na konkretne przypadki, a nie podana in abstracto, bez odwołania się do konkretnych przykładów.”
(wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 14 września 2020 r. sygn. akt I ACa 49/19)
Ewentualna nieskuteczność wydziedziczenia wynikająca z niespełnienia wymagań zawartych w art. 1008 k.c. i art. 1009 k.c. pozostaje bez wpływu na ważność pozostałych rozporządzeń testamentowych i jako taka nie podlega badaniu w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku. Bezpodstawność wydziedziczenia powoduje, że osoba wydziedziczona bez przyczyny zostaje wyłączona od dziedziczenia ustawowego, ale może domagać się należnego jej zachowku. Skoro wadliwe wydziedziczenie nie wywołuje skutku zamierzonego przez ustawodawcę, uprawniony może dochodzić zachowku powołując się na nieważność lub bezskuteczność wydziedziczenia.
Bezpodstawność wydziedziczenia powoduje, że osoba wydziedziczona bez przyczyny zostaje wyłączona z dziedziczenia ustawowego, może jednak domagać się należnego jej zachowku, powołując się na nieważność lub bezskuteczność wydziedziczenia.
(Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 sierpnia 2020 r. sygn. akt II CSK 574/19)
Niedopełnienie kontaktów – orzecznictwo
Zastanawiasz się jak to jest z tym niedopełnianiem obowiązków? Odpowiedź jest oczywiście w orzecznictwie:
Może tak być, iż faktycznie tego kontaktu nie było. Tylko… pozostaje kwestia co w sytuacji gdy to spadkodawca wcale żadnego kontaktu nie chciał, a potem wydziedziczył np. syna z powodu braku kontaktu.
I znowu trzeba szukać odpowiedzi w orzecznictwie:
Uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych, stanowiące podstawę wydziedziczenia (art. 1008 pkt 2 i 3 k.c.) to zawinione zachowanie potencjalnego spadkobiercy charakteryzujące się długotrwałością i powtarzalnością, pozostające w wyraźnej sprzeczności z urzeczywistnianą wolą i oczekiwaniami spadkodawcy. Jeżeli jednak spadkodawca wyrażał swoim zachowaniem wolę zerwanie kontaktów z rodziną i brak chęci ich nawiązania, nie może później dokonać wydziedziczenia z powodu braku więzów rodzinnych.
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 2019 r., sygn. akt IV CSK 661/18)
Wskazanie przyczyny w testamencie
I jeszcze jedno orzeczenie co do wydziedziczenia.
Powtarzałam wiele razy: dobrze się zastanów, jak sformułujesz testament w zakresie wydziedziczenia.
Zobacz, jakie jest stanowisko Sądów Apelacyjnych:
Przyczyna wydziedziczenia musi jasno wynikać z treści testamentu!
Skuteczność wydziedziczenia wymaga, zgodnie z treścią art. 1008 i 1009 k.c., zarówno wskazania przez spadkodawcę w testamencie przyczyny wydziedziczenia, należącej do jednej z przyczyn zawartych w zamkniętym katalogu z art. 1008 k.c., jak i rzeczywistego istnienia wskazanych przez spadkodawcę okoliczności. Należy przy tym podkreślić, że podstawą do ustalenia przyczyny wydziedziczenia może być tylko treść testamentu, w którym spadkodawca ma obowiązek określić powody swojego rozporządzenia pozbawiającego wydziedziczonego zarówno prawa do spadku, jak i prawa do zachowku. Spadkobierca pozwany w sprawie o zachowek ma zatem obowiązek udowodnienia, że rzeczywiście zaistniały okoliczności wskazane przez spadkodawcę w testamencie, zaś rolą sądu jest także ocena, czy okoliczności te należą do jednej z przesłanek wskazanych w art. 1008 k.c. Nawet bowiem, gdyby w rzeczywistości istniała przyczyna uzasadniająca wydziedziczenie, ale spadkodawca tej przyczyny nie wskazał w testamencie jako podstawy wydziedziczenia, rozrządzenie spadkodawcy w tym zakresie nie byłoby skuteczne.
(wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 listopada 2013 r. sygn. akt VI ACa 578/13)
Pułapki jeśli chodzi o wydziedziczenie
I jeszcze jedna kwestia: wydziedziczenie dziecka nie oznacza wydziedziczenia jego dzieci, a twoich wnuków!
I taki małoletni wnuk jest w znacznie lepszej sytuacji, jeśli chodzi o wysokość zachowku.
Widzisz sam, jakie to skomplikowane:)
Chcesz kogoś wydziedziczyć? Dobrze się zastanów nad konsekwencjami.
Może są lepsze rozwiązania, aby zrealizować swój cel?
Warto wiedzieć, że istnieje coś takiego jak wydziedziczenie – ale dobrze też jest wiedzieć, jak stosować przepisy.
Napisałeś testament, ale np. po przeczytaniu tego wpisu chcesz zmienić nieco jego treść? Możesz to zrobić!
A Ty? Co sądzisz o wydziedziczeniu? Rozważałeś wydziedziczenie kogoś w testamencie? A może to zrobiłeś?
Albo przeciwnie: może to Ty dowiedziałeś się, że zostałeś wydziedziczony?
Jeśli chcesz, podziel się swoim doświadczeniem w komentarzach.
A jeśli potrzebujesz mojej pomocy w sprawie spadkowej: napisz do mnie wiadomość!
Czy coś mi się należy po śmierci teściowej?
„Teściowa to bardzo zamożna osoba. Zawsze miała dużo pieniędzy. Jej syn, a mój mąż jest jedynakiem. Niestety teściowa odmawia nam pomocy finansowej, a ta pomoc naprawdę by się przydała. Przy trójce dzieci nie jest nam lekko, a mąż nie zarabia dużo. Poza tym, jak teściowa zrobi testament na rzecz męża, to on szybko te pieniądze przepuści… I ja z dziećmi znowu zostanę z niczym… Czy coś można w tej sytuacji zrobić? Czy ja lub dzieci będziemy dziedziczyć po teściowej?
Cóż, z życiowego punktu widzenia trudna sytuacja.
Może od razu pomyślałeś: oczywiście, że nie! I coś w tym jest, ale jak zawsze odpowiedź brzmi: to zależy!
Czy dostanę coś po śmierci teściowej?
wracając do pytania postawionego w tytule wpisu – przeanalizujmy różne sytuacje.
dziedziczenie testamentowe
każdy może napisać testament i w jego treści wskazać jako spadkobiercę dowolną osobę. Można też wskazać jako spadkobiercę zięcia lub synową. dalszym aspektem jest aspekt podatkowy, no ale wskazać jako spadkobiercę można każdego. prawo spadkowe przewiduje cały szereg różnych instytucji: można zrobić np. zapis windykacyjny na rzecz dowolnej osoby, także zięcia lub synowej.
W sytuacji braku testamentu ma miejsce dziedziczenie w oparciu o przepisy ustawy czyli kodeksu cywilnego.
dziedziczenie ustawowe
jeśli teściowa umrze i okaże się, że nie napisała testamentu:
dziedziczyć będzie jej syn. Synowa nie dziedziczy z mocy ustawy.
Co więcej: odziedziczony majątek jest majątkiem osobistym danego małżonka. I jest tak niezależnie od ustroju majątkowego. A to oznacza, iż małżonek może samodzielnie dysponować swoim majątkiem.
No dobrze, a wnuki? Czy wnuki dziedziczą po babci na podstawie ustawy?
I znowu w takiej sytuacji odpowiedź brzmi: to zależy. Jeśli w dacie śmierci babci będzie żył ich ojciec, a syn babci – wnuki nie dziedziczą.
Może tak być, iż to ojciec dzieci, a syn babci umrze wcześniej niż babcia. W takiej sytuacji jest już inaczej. Wtedy wnuki dziedziczą wspólnie w miejsce ich zmarłego wcześniej ojca.
Ale jeśli ten ojciec, a syn babci żyje: tylko on dziedziczy na podstawie ustawy (tak, gdyby babcia miała męża, byłoby inaczej, ale w tej sytuacji zakładamy że nasza babcia jest już wdową)
Tak, jasne: babcia może napisać testament i wskazać wnuki jako spadkobierców.
Co więcej: w oparciu o przepisy kodeksu rodzinnego babcia może wskazać w treści testamentu, aby to inna osoba, niż matka dzieci zarządzała majątkiem odziedziczonym przez dzieci.
Czyli reasumując:
Z mocy ustawy mąż dziedziczy po swojej matce – jeśli nie będzie testamentu.
Będzie to majątek osobisty męża. ALE: tak, w przyszłości Ty – jako żona – będziesz dziedziczyć po swoim mężu.
(oczywiście zakładając, iż mąż nie wskaże w testamencie innego spadkobiercy, a Wy dalej będziecie małżeństwem)
Skomplikowane? Trochę tak. Dobrze jest jednak znać przepisy, nawet jeśli wolałabyś, aby było inaczej.
Cóż, jak wiadomo nieznajomość prawa szkodzi.
Masz swoje spostrzeżenia? Podziel się nimi w komentarzach.
Potrzebujesz mojej pomocy? Napisz do mnie wiadomość.
Jestem adwokatem. Prowadzę kancelarię adwokacką we Wrocławiu. W swojej praktyce zajmuję się sprawami z zakresu prawa spadkowego. Doświadczeniem zdobytym w trakcie aplikacji adwokackiej oraz na salach sądowych dzielę się z Czytelnikami w ramach tego bloga.
Zobacz spis treści
SZUKAJ
Tematy główne
Ważne artykuły
Archiwum wpisów
Zajrzyj na mój drugi blog o prawie rodzinnym
