Dział spadku a darowizny dokonane przez spadkodawcę

Dział spadku pomiędzy rodzeństwem zazwyczaj budzi duże emocje.

Jest tak w szczególności w takich sytuacjach, gdy rodzic (spadkodawca) za życia nie przemyślał tej kwestii i nie napisał testamentu.

Nie, akurat ten wpis nie będzie dotyczyć zachowku.

Będzie natomiast o dziale spadku.

Bardzo tak jest, iż spadkobiercami ustawowymi są dzieci spadkodawcy. Wcale nierzadko zdarza się, iż są to dzieci z różnych małżeństw czy związków spadkodawcy.

i nierzadko zdarza się też i tak, z jedno z tych dzieci otrzymało wcześniej od tego właśnie spadkodawcy pewien składnik majątkowy o bardzo dużej wartości – np. mieszkanie.

A przecież fakt otrzymania takiej darowizny nie zmienia porządku dziedziczenia ustawowego. I ten obdarowany nadal pozostaje spadkobiercą ustawowym.

Będąc tym spadkobiercą ustawowym, który nie otrzymał żadnej darowizny pomyślałbyś, że to niesprawiedliwie, prawda?

Brat czy siostra dostał wcześniej mieszkanie od rodzica, a teraz i tak będzie uczestniczyć w podziale pozostawionego majątku, który to majątek do podziału może wcale nie być już teraz bardzo duży.

 

Ustawodawca przewidział takie sytuacje.

I dał temu wyraz w przepisie, który zaraz tu przytoczę.

Tylko najpierw jeszcze raz wspomnę, iż :

mówimy tu o dziedziczeniu ustawowym. I o sytuacji, gdy tymi spadkobiercami ustawowymi są zstępni (ewentualnie zstępni i małżonek)

Zobacz więc teraz co dokładnie stanowi przepis kodeksu cywilnego.

 

Zgodnie z treścią przepisu:

 

Jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizna lub zapis windykacyjny zostały dokonane ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.

Spadkodawca może włożyć obowiązek zaliczenia darowizny lub zapisu windykacyjnego na schedę spadkową także na spadkobiercę ustawowego niewymienionego w paragrafie poprzedzającym.

 

Czy każda darowizna podlega zaliczeniu?

 

 

 

 

Zobacz, jak to zostało uregulowane w treści przepisu:

Nie podlegają zaliczeniu na schedę spadkową drobne darowizny zwyczajowo w danych stosunkach przyjęte.

 

Zobaczmy jeszcze co stanowi orzecznictwo w tej materii:

 

W razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między dziećmi spadkodawcy, są oni zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową uprzednio otrzymanych od spadkodawcy darowizn, jeśli z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności nie wynika, że darowizna została dokonana ze zwolnieniem od obowiązku zaliczenia.

Jeśli spadkodawca nie zostawił testamentu, obowiązują sztywne reguły dziedziczenia ustawowego ustalone w kodeksie cywilnym, a wśród nich obowiązek wzajemnego zaliczenia na schedę spadkową darowizn otrzymanych od spadkodawcy.

(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 2008 r.,  sygn. akt: II CSK 451/07)

 

Poza tym w innym z orzeczeń Sąd stwierdził, iż:

Zaliczenie korzyści uzyskanej przez spadkobiercę od spadkodawcy na schedę spadkową stanowi jedynie pewną operację rachunkową wpływającą na sposób dokonania działu spadku, nie zmienia zaś stanowiska prawnego spadkobiercy w stosunku do osób trzecich. Jest ono przeprowadzane tylko między spadkobiercami i nie działa na zewnątrz.

 

 

Umowa darowizny ma określone konsekwencje.

Planujesz podarować nieruchomość jednemu ze swoich dzieci?

To może być bardzo dobre rozwiązanie, ale jakąkolwiek decyzję podejmiesz:

zrób to mając świadomość konsekwencji wiążących się z taką umową.

Jeśli chcesz zrobić znaczącą darowiznę na rzecz osoby, która nie jest spadkobierca ustawowym:

też się zastanów.

 

Dział spadku a dokonane przez spadkodawcę darowizny

 

jeszcze raz przypomnę:

w tym przepisie mowa o dziedziczeniu ustawowym.

 

Temat nie jest prosty – i na pewno do tego tematu jeszcze wrócę,

Nie chciałabym, aby ten tekst był zbyt długi, a okoliczności i wątpliwości związanych z tym przepisem jest sporo.

 

Ważne jest jednak to, iż :

jako darczyńca – zastanów się nad tym, jakie konsekwencje będzie mieć znacząca darowizna (zwłaszcza na rzecz jednemu z dzieci)  w przyszłości – gdy dojdzie do postępowania spadkowego.

Tak – możesz dowolnie dysponować swoim majątkiem.

Nie potrzebujesz zgody wszystkich przyszłych spadkobierców (w sumie to trudno to sobie nawet wyobrazić) aby rozporządzać swoim majątkiem.

 

A jeśli jesteś uczestnikiem postępowania o dział spadku- w sytuacji gdy mówimy o dziedziczeniu ustawowym:

znaczące darowizny poczynione przez spadkodawcę mogą mieć duży wpływ na sposób dokonania pozostawionego majątku.

 

Tak – każda sprawa jest inna.

Często znaczenie dla sprawy mają kwestie, które “na pierwszy rzut oka” wydają się być zupełnie nieznaczące.

 

Masz sprawę o dział spadku?

Chcesz skonsultować swoją sprawę?

Napisz do mnie:

 

adres mailowy znajdziesz na podstronie kontakt.

 

Myślę, iż będę w stanie Ci pomóc.

 

Ps. emocje nie są zazwyczaj dobrym doradcą.

A w sprawach o dział spadku można zawrzeć ugodę i często jest to bardzo dobrym rozwiązaniem.