Jak już pisałam, dział spadku może zostać przeprowadzony w formie umownej lub też w postępowaniu sądowym.
Jeśli spadkobiercy nie są w stanie dojść do porozumienia, zostaje tylko droga sądowa.
Aby sąd rozpoznał sprawę i wydał orzeczenie najpierw jeden ze spadkobierców musi wystąpić do sądu z wnioskiem o dział spadku.
Sprawy o dział spadku rozpatrują w pierwszej instancji sądy rejonowe – niezależnie od tego, ile wynosi wartość majątku pozostawionego przez spadkodawcę.
Sprawy takie zazwyczaj należą do skomplikowanych.
Przeprowadzenie działu jest możliwe dopiero po stwierdzeniu nabycia spadku lub sporządzeniu aktu poświadczenia dziedziczenia. Jeżeli stwierdzenie nabycia spadku jeszcze nie nastąpiło i nie został sporządzony zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku wydaje sąd w toku postępowania działowego,
We wniosku o dział spadku wnioskodawca musi wskazać co wchodzi w skład spadku
(np. mieszkanie, samochód, pieniądze zgromadzone na rachunku bankowym…) oraz wskazać proponowany przez siebie sposób dokonania podziału wymienionych składników.
Skład i wartość spadku ulegającego podziałowi ustala sąd.
Oczywiście pozostali spadkobiercy mogą mieć zupełnie inną wizję co do tego sposobu podziału, niż ta, którą wskazał wnioskodawca.
Dlatego też spawy spadkowe często trwają wiele miesięcy – a czasem nawet całe lata.
Najczęściej przyczyną największego sporu między spadkobiercami jest pozostawiona przez spadkodawcę nieruchomość. Często zdarza się, iż każdy ze spadkobierców jest zainteresowany „przejęciem” całej nieruchomości, albo też przeciwnie – żaden ze spadkobierców nie jest nią zainteresowany (ewentualnie żaden ze spadkobierców nie jest w stanie spłacić pozostałych) .
Jeśli w skład spadku wchodzi nieruchomość, strony często mają różne zdanie na temat jej wartości. W takiej sytuacji w kwestii wartości nieruchomości musi zazwyczaj wypowiedzieć się biegły sądowy.
W sytuacji, gdy strony doszły do porozumienia i są w stanie przedstawić sądowi zgodne stanowisko co do sposobu podziału majątku, sąd co do zasady przychyla się do tego stanowiska.
Poza tym, nawet jeśli postępowanie spadkowe trwa już od dłuższego czasu, a stronom uda się dojść do porozumienia, możliwe będzie zawarcie ugody przed sądem.
Jeśli strony nie są w stanie w żaden sposób dojść do porozumienia, sąd rozstrzygnie w jaki sposób będzie podzielony majątek pozostawiony przez spadkodawcę.
Wniosek o dział spadku podlega opłacie– może ona zostać dokonana w znakach opłaty sądowej lub też na rachunek bankowy sądu. Opłata ta, w odróżnieniu od wielu innych spaw cywilnych, nie zależy od wartości majątku, który będzie dzielony pomiędzy spadkobierców.
Sąd rejonowy orzeka w sprawach o dział spadku w 1. instancji, od orzeczenia sądu rejonowego przysługuje apelacja. (co będzie tematem osobnego wpisu)
23 lutego 2014 @ 00:12
Pani Mecenas, a co Pani uważa o możliwości zawarciu ugody o dział spadku w ramach postępowania wszczętego na podstawie zawezwania do próby ugodowej?
24 lutego 2014 @ 10:55
Jeśli tylko strony faktycznie chcą ugodę zawrzeć… Nie widzę przeszkód, aby złożyć taki wniosek;
na “tak” przemawia też wysokość opłaty od takiego wniosku:)
1 kwietnia 2014 @ 03:24
Witam Panią Mecenas
Bardzo dobry i rzeczowy artykuł, ale mam jedno pytanie dotyczące wysokości opłaty sądowej za wniosek o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności bez zgodnego projektu działu spadku.
Jeden ze spadkobierców złożył taki wniosek do Sądu wraz z opłatą w wysokości 1000 zł lecz kancelaria sądowa zażądała 3000 zł. Czy jest to zgodne z prawem?
Obraz sytuacji tej sprawy:
W skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość ‘A’, która była własnością małżeństwa Janiny i Michała(z tego związku 4 dzieci). Nieruchomość ‘A’ została wywłaszczona w latach 50-tych na rzecz skarbu państwa. Następnie Janina i Michał rozwiedli się. Michał zawarł ponowne małżeństwo z Urszulą(z tego związku 2 dzieci) dodatkowo Urszula miała 2 dzieci z poprzedniego związku. Michał i Urszula dorobili się nieruchomości ‘B’. W 1985 r. umiera Janina i pozostaje po niej 4 spadkobierców. W 1989 r. spadkobiercy po Janinie i Michał osobiście rozpoczynają procedurę zwrotu wywłaszczonej nieruchomości ‘A’. W 1999 r. Michał umiera a Sąd stwierdza nabycie spadku: Urszula 12/48 i wszystkie dzieci(4+2) każde po 6/48. W 2008 r. następuje zwrot wywłaszczonej nieruchomości ‘A’ i umiera Urszula pozostawia 4 spadkobierców(2 z pierwszego swojego małżeństwa i 2 z małżeństwa z Michałem).
W tej sytuacji pozostaje jedynie Sądowy dział spadku i pytanie o wysokość opłaty sądowej za rozpatrzenie tego wniosku.
Pozdrawiam i mam nadzieję, że opisałem sprawę dosyć jasno 🙂
5 października 2014 @ 18:47
Witam
Moi rodzice mieli nieruchomość. W chwili zakupu u notariusza została umieszczona adnotacja ,ze w chwili śmierci któregoś z nich całość dziedziczy drugie. Cz w związku z tym mój żyjący rodzic musi dzielić sie majątkiem z córka i synem z nieślubnego związku drugiego zmarłego rodzica. Jakie uruchomić procedury by dokonać formalność dziedziczenia ? Dziekuje za pomoc.
27 stycznia 2016 @ 23:13
Witam serdecznie Panią mecenas, chciałbym zapytać czy biegły sądowy podczas wyceny dziedziczonej nieruchomości będzie brał pod uwagę to, że nieruchomość składająca się z pięciu pomieszczeń jest w całości wynajęta przez co przynosi dochód. Czy w takim wypadku zwiększa się wartość nieruchomości? Dziękuję za odpowiedz i pozdrawiam
8 listopada 2019 @ 15:14
Witam,
Na podstawie aktu notarialnego sporządzonego u notariusza po zmarłym jest po 1/3 części. Czy jeśli w spadku jest samochód to czy w trakcie spłacania rat mogą mnie inni spadkobiercy spłacić,