Testament gdy mieszkasz za granicą

Jak już wiesz, dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym.

Tzn. dopiero jak nie napiszesz żadnego testamentu, dziedziczenie nastąpi na podstawie reguł ustalonych w ustawie, czyli w kodeksie cywilnym.

Temu, jak napisać testament, poświęciłam wiele wpisów na tym blogu.

Jest jednak coś, do czego muszę wrócić, a nawet dokładnie przytoczyć podstawę prawną.

Dość banalnym pozostaje stwierdzenie, iż bardzo wielu Polaków wyjechało “za pracą” do innych krajów i właśnie np. w Niemczech, Holandii czy Hiszpanii ułożyło sobie życie na nowo.

Mieszkasz w innym kraju unijnym niż Polska?

Jest coś, o czym musisz pamiętać, jeśli chcesz napisać testament.

Wspominałam już kiedyś (chyba nawet niejeden raz) iż przepisy prawa polskiego to jeszcze nie wszystko.

Oprócz polskich ustaw są też rozporządzenia unijne.

jest też takie rozporządzenie, które dotyczy tematyki spadkowej.

Mam tu na myśli rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 650/2012 w sprawie jurysdykcji, prawa właściwego, uznawania i wykonywania orzeczeń, przyjmowania i wykonywania dokumentów urzędowych dotyczących dziedziczenia oraz w sprawie ustanowienia europejskiego poświadczenia spadkowego.

Całkiem długi ten tytuł, prawda? (zdarzają się dłuższe, ale ten i tak nie należy do krótkich)

Zgodnie z tym, co stanowi rozporządzenie:

Zacznijmy od art. 4 rozporządzenia dotyczącego jurysdykcji ogólnej.

Sądy państwa członkowskiego, w którym zmarły miał swoje miejsce zwykłego pobytu w chwili śmierci, mają jurysdykcję do orzekania co do ogółu spraw dotyczących spadku.

Widzisz? Nie spodziewałeś się takiego rozwiązania?

Ok, to był art. 4. Zaraz po nim jest oczywiście art. 5 – zatytułowany “umowa prorogacyjna”

Do tematyki samego rozporządzenia wrócę jeszcze wiele razy w kolejnych wpisach.

W tym wpisie chciałam zwrócić szczególną uwagę na inny przepis rozporządzenia.

A mianowicie chodzi mi o treść art. 22. Artykuł ten znajduje się w rozdziale III – zatytułowanym “prawo właściwe”

Testament, gdy mieszkasz poza Polską

Zgodnie ze wspomnianym powyżej art. 22

Każdy może dokonać wyboru prawa państwa, którego obywatelstwo posiada w chwili dokonywania wyboru lub w chwili śmierci jako prawa, któremu podlega ogół spraw dotyczących jego spadku.

I dalej:

Wybór prawa musi być dokonany w sposób wyraźny w oświadczeniu w formie rozrządzenia na wypadek śmierci lub musi wynikać z postanowień takiego rozrządzenia.

Jeśli mieszkasz na stałe poza Polską – zapamiętaj proszę ten artykuł.

A jeśli będziesz pisać swój testament, zastanów się nad odpowiednim sformułowaniem testamentu.

Znasz może nawet przepisy prawa polskiego?

To bardzo dobrze, ale niestety może to okazać się niewystarczające.

Może nawet w ogóle się nad tą kwestia nie zastanawiałeś, wychodząc z założenia, iż jeśli masz (tylko) polskie obywatelstwo, to zawsze będą mieć zastosowanie przepisy prawa polskiego?

No to nie, nie tak to działa.

Na szczęście, jak możesz się przekonać: masz wybór!

Nie znam przepisów prawa spadkowego obowiązujących we wszystkich krajach unijnych, ale wiem, jak bardzo potrafią się one różnić od tych, które obowiązują w Polsce.

Czasem naprawdę bardzo, nawet jeśli chodzi o tak ważną kwestię, jak określenie kręgu spadkobierców ustawowych.

Zaraz, a może wcale nie chcesz, aby w przyszłości do spraw spadkowych miało zastosowanie prawa polskie?

Może po prostu przepisy kraju, w którym mieszkasz na stałe bardziej odpowiadają Twojej sytuacji i potrzebom?

Jeśli tak, to nic w tym złego.

Tylko: przeczytaj dokładnie przepisy rozporządzenia i podejmij świadomie decyzję, jaką uznasz za najlepszą w swojej konkretnej sytuacji.

Masz jakiekolwiek wątpliwości?

Dobrze będzie skonsultować się z adwokatem w miejscu zamieszkania.

Mówiłam już : dobrze napisany i przemyślany testament to naprawdę istotna kwestia.

Jeśli mieszkasz na stałe w innym państwie unijnym, jest jeszcze jedna kwestia, którą trzeba rozważyć.