Jak i kogo można wydziedziczyć?

O pisaniu testamentów wspominałam już na blogu wiele razy (w końcu to blog spadkowy) O samym wydziedziczeniu też już pisałam. Ale – ponieważ zagadnienie to wciąż budzi wątpliwości, to postanowiłam do niego wrócić.

Wydziedziczenie może nastąpić w testamencie.  Nie można powiedzieć do żony czy męża: “ja cię wydziedziczam” (to znaczy w sumie to powiedzieć może i można, ale skutek prawny niestety będzie bardzo wątpliwy)

I tak – jak masz jakiekolwiek wątpliwości – rozważ formę notarialną testamentu. Doświadczony notariusz zapewne nie dopuści do błędnego sformułowania.

Kogo można więc wydziedziczyć?

Nie ma zdecydowanie sensu i potrzeby wydziedziczanie każdego krewnego, który mógłby po Tobie dziedziczyć. Nie każdy bowiem krewny ma uprawnienie, aby tego zachowku się domagać.

Zgodnie z treścią przepisu:

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:

1/ wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego

2/ dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych u osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci

3/ uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Jak widzisz – te sformułowania są dość ogólne.

Moje doświadczenie pokazuje, iż zdecydowanie “wygrywa” ta ostatnia przyczyna.

Tylko proszę nie pytaj, co dokładnie oznacza użyte w treści przepisu słowo “uporczywie”.

Niestety nie ma przepisu, który by to precyzował. Oczywiście z pomocą przychodzi orzecznictwo, ale…

Przyczyna wydziedziczenia musi być podana w treści testamentu.

Jasno, konkretnie, precyzyjnie. Nie ograniczaj się tylko do samego kodeksowego sformułowania, że dziecko czy małżonek trwale nie dopełniał obowiązków rodzinnych. Rozumiem, że to nie jest łatwe, ale bądź bardziej konkretny.

I jeszcze jedno:

samo pominięcie w testamencie to zdecydowanie nie wydziedziczenie.

A teraz jedno z moich ulubionych pytań:

Czy jest możliwe, że pomimo wydziedziczenia, ten “wydziedziczony” jednak wniesie pozew o zachowek?

Cóż, wykluczyć się nie da – jeśli postanowienie w testamencie dotyczące wydziedziczenia będzie źle i nieprecyzyjnie  sformułowane, może się nawet takie powództwo zakończyć sukcesem.

I tak:

sytuacja zawsze może się zmienić.

A wtedy Ty możesz zmienić lub odwołać napisany wcześniej testament.

I tak na koniec:

jeśli twoje dorosłe dziecko, które chcesz wydziedziczyć, ma już swoje (małoletnie) dzieci to… dobrze się zastanów i jeszcze raz przemyśl jak chcesz rozporządzić swoim majątkiem.